Οι επτά σωματικές πράξεις της Μετάνοιας !

Απόσπασμα από το βιβλίο "Άσκηση' του Γέροντος Ιωσήφ Βατοπαιδινού

.

Στην πρακτική των Πατέρων, που αναλύουμε αναφέρονται επτά σωματικές πράξεις στις οποίες στηρίζονται οι τρόποι και τα έργα της μετάνοιας. Ως πρώτη πράξη στη μετάνοια οι Πατέρες τοποθετούν την η σ υ χ ί α. Είναι η απερίσπαστη διαγωγή. Η απομάκρυνση από τα αίτια, που δημιουργούν τις αφορμές της πτώσης και της ήττας, ειδικά σε όσους είναι ασθενείς χαρακτήρες, αλλά και από αυτόν τον "ὡς λέοντα περιπατοῡντα καί ζητοῡντα νά μάς καταπιή" (' Πέτρ. ε' 8). Με την ησυχία απέχει ο αγωνιστής από τη μάταιη και άσκοπη μέριμνα και του επιτρέπεται αν θέλει να στρέψει τη σκέψη και ασχολία του προς το Θεό, απ΄όπου φωτιζόμενος από τη θεία Χάρη ανακαλύπτει τον εαυτό του, που είναι απαραίτητο καθήκον. Δεύτερη πράξη θεωρείται η ν η σ τ ε ί α. Με αυτήν καταβάλλεται και δεσμεύεται ένας από τους γίγαντες της διαστροφής - η γαστριμαργία - ο ακαταγώνιστος σύμμαχος της φύσης και του διαβόλου. Με αυτήν αιχμαλωτίζει ο τελευταίος τα πλείστα των θυμάτων του. Το πόσο απαραίτητη είναι αυτή η πράξη το απέδειξε ο Κύριος μας, όταν ανέλαβε με την παρουσία του την ανάπλασή μας, μετά το θείο βάπτισμα στον Ιορδάνη. Ποιος τώρα μπορεί να αμφισβητήσει το βάθρο αυτό της μετανοίας, της ανάπλασης, της ανάστασης, της σωτηρίας; Εάν ο αναμάρτητος και απαθής νηστεύει - και μάλιστα παρατεταμένα - ποιος θα προφασιστεί αδυναμία ή άρνηση; Αφήνω και την άσκηση της δίψας που οι έμπειροι της εγκρατείας προβάλλουν ως άριστο άθλημα κατά των παράλογων ορέξεων. Την α γ ρ υ π ν ί α, ως τρίτη πράξη, συνιστούν οι Πατέρες. Είναι το αποτελεσματικότερο μέσο φωτισμού του νου και γεννήτρια της προσευχής. Ο κόρος της υπνηλίας υποβιβάζει άμεσα τη διαύγεια του νου. Μειώνεται η διανοητική ικανότητα της λογικής φύσης να συγκρίνει, διακρίνει, επιλέξει και εφαρμόσει όσα η νόμιμη άσκηση απαιτεί. Η αγρυπνία, ως μέσο της φίλης των Πατέρων μας φιλοπονίας, πάντοτε προηγείτο στους ασκητικούς αγώνες. Και είναι γνωστή η υπερβολική άσκηση των Πατέρων στην αγρυπνία. Επέμεναν στα πολλαπλά οφέλη αυτής της αρετής, επειδή συντελούσε άριστα στη διανοητική εργασία από την οποία εξαρτώνται όλα εφ΄όσον "νοῡς ορᾶ καί νοῦς ακούει" και εκλέγει και εκτελεί. Τέταρτη και πέμπτη πράξη τοποθετούν οι Πατέρες την π ρ ο σ ε υ χ ή και την ψ α λ μ ω δ ί α. Πράγματι διαιρούσαν την εργασία της προσευχής σε δύο τρόπους, που επικρατούν στην τόσο σημαντική αυτή παναρετή. Στο όνομα της προσευχής χάραξαν την έννοια της εσωστρέφειας και ειδικά της "κατά μόνας" προς το Θεό συνομιλίας. Εκεί ο καθένας επιρρίπτει τον εαυτό του μπροστά στη θεία ευσπλαχνία και αγαθότητα και με επίμονη εξομολόγηση, δέηση, ικεσία, παράκληση ή και ευχαριστία αναφέρει τον πόνο και τον πόθο του προς "τόν δυνάμενον σῴζειν" Χριστό, το Θεό μας. Η ψ α λ μ ω δ ί α χρησιμοποιείται στις ομαδικές συναθροίσεις των πιστών. Με την υμνολογία επιτελείται εορταστικότερα η κοινή προσευχή και αυτό είναι περισσότερο αποδεκτό και εφαρμόσιμο από το λαό. Έκτη πράξη θεωρούν οι Πατέρες την α ν ά γ ν ω σ η και μελέτη λόγων και παραγγελμάτων που μας κατευθύνουν στην εν Χριστώ πνευματική μας ζωή. Ο λόγος τους Κυρίου μας "ὁ ἔχων τάς ἐντολάς μου" αυτό σημαίνει: Να μάθει και να κατανοήσει τις εντολές μου το θέλημά μου και μετά να γίνει τηρητής (τηρών αυτάς). Και αυτός "ἐστιν ό ἀγαπῶν με". Στο Μωσαϊκό νόμο απαιτητικότερα διέταζε ο Θεός τη μελέτη του θελήματός του και την ενασχόληση με αυτό για να μη παραλείπεται, ως καθήκον, η ακριβής τήρηση και εφαρμογή του. "Ἐν τῷ νόμῳ αὐτοῦ μελετήσει ἡμέρας καί νυκτός" (Ψαλμ α' 2). Μια από τις σπουδαιότερες φροντίδες αυτού που θέλει να απαλλαγεί από τη λύσσα του "ὠρυομένου ὡς λέοντος" εναντίον μας, κατά τον Παύλο, είναι το να "μή ἀγνοώμεν τά νοήματα αὐτοῦ" (πρβλ Β' Πετρ. α' 21). Επειδή οι φίλοι και δούλοι του Θεού «οὐκ ἰδίῳ θελήματι ἀλλά Πνεύματι Ἁγίῳ φερόμενοι ἐλάλησαν καί ἔγραψαν» (πρβλ Β’ Πετρ. α’ 21), είναι πλέον καθήκον η μελέτη και έρευνα των λόγων και των συγγραφών τους προς πλήρη διαφώτιση και μάθηση του αόρατου πολέμου που ασίγαστα διεξάγουμε. Έβδομη πράξη θεωρούν οι Πατέρες την ε π ε ρ ώ τ η σ η τ ω ν ε μ π ε ί ρ ω ν για κάθε λόγο και πράξη. Με αυτόν τον τρόπο επισφραγίζεται το ταπεινό φρόνημα. Απουσιάζει ή αυταρέσκεια και η απειρία. "Τοῖς ταπεινοῖς" δίνει ο Κύριος το φωτισμό και τη Χάρη του. Το τέλος όλης αυτής της προσπάθειας και ετοιμασίας είναι η υπομονή, ώστε "μήτε θαρρεῖν, μήτε ἀπογιγνώσκειν" απ' όσα συνήθως συμβαίνουν είτε χαροποιά είτε επίπονα. 

http://agiosmgefiras.blogspot.gr/2012/09/blog-post_5787.html?spref=fb

Ποτέ να μη χορταίνεις επικαλούμενος τον Ιησού!

( Αγ.  Νικοδήμου του Αγιορείτη)

Με άλλο τρόπο δεν μπορεί ο άνθρωπος να φυλάξει την πρώτη και μεγάλη εντολή, δηλαδή το «να αγαπήσεις Κύριον τον Θεό σου με όλη την καρδιά σου και με όλη τη ψυχή σου και με όλη τη δύναμή  σου και με όλη τη διάνοιά σου», καθώς μας προστάξει ο Κύριος (Λουκ. 3, 27), παρά με το μέσον της νοεράς προσευχής.

    Νοερά και καρδιακή προσευχή, κατά τους Αγίους Πατέρες που ονομάζονται Νηπτικοί, είναι κυρίως το να συμμαζεύει ο άνθρωπος το νου του μέσα στην καρδιά του, και χωρίς να λαλεί με το στόμα, αλλά μόνο με τον «ενδιάθετο λόγο», ο οποίος λαλείται μέσα στην καρδιά, να λέγει τη σύντομη αυτή και μονολόγιστη προσευχή, το «Κύριε Ιησού Χριστέ, Υιέ του Θεού, ελέησόν με», κρατώντας και λίγο την αναπνοή.

    Έτσι μέσα στα ίδια τα βάθη της καρδιάς του επικαλείται το πανάγιο όνομα του Κυρίου, ζητεί με επιμονή το έλεός Του προσέχοντας αποκλειστικά και μόνο στα λόγια της προσευχής και τίποτε άλλο δεν δέχεται ούτε από μέσα ούτε απ’ έξω, διατηρώντας τη διάνοιά του εντελώς ασχημάτιστη, χωρίς καμία εικόνα. Την δε αφορμή και το περιεχόμενο αυτής της εργασίας την πήραν όσοι ασχολούνται μ’ αυτήν από την ίδια τη διδασκαλία του Κυρίου, ο οποίος σε κάποιο σημείο λέγει: «Η Βασιλεία του Θεού είναι μέσα μας» (Λουκ. 17, 21), και σε κάποιο άλλο: «Υποκριτή, καθάρισε πρώτα το εσωτερικό του ποτηριού και του πίατου, για να γίνει και το εξωτερικό  καθαρό» (Ματθ. 23,  26).

     Και ο Απόστολος Παύλος γράφει στους Εφεσίους: «γι’ αυτό γονατίζω, μπροστά στον Πατέρα του Κυρίου μας Ιησού Χριστού και παρακαλώ να  ενισχύει πλουσιοπάροχα και δυναμικά με το Πνεύμα του, τον  εσωτερικό σας άνθρωπο, να   κατοικήσει ο Χριστός στις καρδιές σας με την πίστη» (Εφεσ. 3, 14).

      Τί σαφέστερο θα μπορούσε να υπάρχει από αυτή τη μαρτυρία; Ότι τούτο είναι απαραίτητο, το διδάσκει το Πνεύμα το Άγιο σε κάθε ευσεβή και σε μύριες όσες άλλες σελίδες της Νέας Γραφής, όπως μπορούν να διαπιστώσουν όσοι τις ερευνούν προσεκτικά.

    Από αυτή την πνευματική και επιστημονική εργασία, όταν συνοδεύεται από την όσο το δυνατόν ακριβέστερη πραγματοποίηση των αρετών, από την θέρμη που δημιουργείται στη καρδιά και από την πνευματική ενέργεια που ακολουθεί την επίκληση του Παναγίου ονόματος, καταστρέφονται τα πάθη  ο νους και η καρδιά σιγά-σιγά καθαρίζονται και ενώνονται μεταξύ τους, όποτε οι σωστικές εντολές κατορθώνονται ευκολότερα… Και για να ειπώ με συντομία, με αυτόν τον τρόπο μπορούμε γρηγορότερα να επανέλθουμε στην τελεία χάρη του Πνεύματος που μας δόθηκε στην αρχή, η οποία υπάρχει μέσα μας, άλλα σαν την σπίθα που κρύβεται στη στάχτη έχει καταχωθεί κι αυτή μέσα στα πάθη, και να την δούμε να λάμπει δυνατά και να φωτίζει το νου μας και στη συνέχεια να τελειωθούμε και να θεοθούμε με τον κατάλληλο τρόπο.

     Εάν δε κάποτε μερικοί ξέφυγαν λίγο, τί το θαυμαστό; Αυτό το έπαθαν τις περισσότερες φορές από οίηση, όπως λέγει ο Σιναΐτης Γρηγόριος. Εγώ νομίζω ότι το κύριο αίτιο της παρεκτροπής τους είναι το ότι δεν ακολούθησαν με ακρίβεια τη διδασκαλία των Πατέρων για την εργασία αύτη· δεν ευθύνεται η ίδια η εργασία, για όνομα του Θεού.

     Επειδή αυτή είναι αγία και με αυτήν παρακαλούμε να απαλλαγούμε από όλη την πλάνη· επειδή και η εντολή του Θεού η οποία οδηγεί στη ζωή, όπως λέει ο Παύλος, «βρέθηκε να κοστίσει σε μερικούς τον θάνατο, αυτό όμως δεν έγινε εξαιτίας της εντολής. Και πώς να γίνει, αφού αυτή είναι αγία και δίκαιη και αληθινή;» (Ρωμ. 7, 10-12). Αλλά έγινε εξαιτίας της μοχθηρίας εκείνων που την έπραξαν κάτω από την κυριαρχία της αμαρτίας. Τί λοιπόν να κάνουμε; Να καταδικάσουμε τη θεία εντολή για την αμαρτία μερικών; Και να παραμελήσουμε μία τέτοια σωτηριώδη εργασία εξαιτίας της παρεκκλίσεως μερικών; Με κανένα τρόπο. Ούτε εκείνη, ούτε αυτή. Αλλά μάλλον έχοντας θάρρος σ’ Εκείνον που είπε «Εγώ είμαι ο δρόμος,  η αλήθεια και η ζωή» (Ιω. 14, 6) με πολλή ταπεινοφροσύνη και πενθική διάθεση ας επιχειρήσουμε το έργο. Γιατί όταν κάποιος είναι απαλλαγμένος από την οίηση και την ανθρωπαρέσκεια, ακόμη κι αν ολόκληρη η στρατιά των δαιμόνων συγκρουστεί μαζί του, ούτε να τον πλησιάσει δεν θα μπορέσει, σύμφωνα με τη διδασκαλία των Πατέρων.

     Ο Ιησούς ας είναι το γλυκό μελέτημα της καρδίας σου· ο Ιησούς ας είναι το εντρύφημα της γλώσσας σου· ο Ιησούς ας είναι η αναπνοή σου· και ποτέ να μη χορταίνεις επικαλούμενος τον Ιησού. Διότι από αυτή τη συνεχή και γλυκύτατη μνήμη του Ιησού θα φυτευτούν, θα αυξηθούν και θα γίνουν μεγάλα δένδρα στη καρδιά σου οι τρεις μεγάλες εκείνες και θεολογικές αρετές: η πίστη, η ελπίδα και η αγάπη. Η ψυχή η οποία αγαπά τον Ιησού, επειδή ο Ιησούς είναι στους ουρανούς και δεν είναι ορατός, ώστε να τον βλέπει και να τον απολαμβάνει, με άλλο τρόπο δεν μπορεί να παρηγορεί την αγάπη της προς Αυτόν παρεκτός με την συνεχή ενθύμηση του αγίου Του ονόματος, με το να βοά πάντοτε με αγάπη και δάκρυα και πόνο καρδιάς: Ιησού μου, Ιησού μου αγαπημένε!

(«Ο κόσμος της Προσευχής», εκδ. Κάλαμος)

 http://vatopaidi.wordpress.com/2012/02/14/%CF%80%CE%BF%CF%84%CE%AD-%CE%BD%CE%B1-%CE%BC%CE%B7-%CF%87%CE%BF%CF%81%CF%84%CE%B1%CE%AF%CE%BD%CE%B5%CE%B9%CF%82-%CE%B5%CF%80%CE%B9%CE%BA%CE%B1%CE%BB%CE%BF%CF%8D%CE%BC%CE%B5%CE%BD%CE%BF%CF%82-%CF%84/

Ὅλοι οἳ Χριστιανοὶ πρέπει νὰ προσεύχονται ἀκατάπαυστα

ΑΠΟΔΙΔΕΤΑΙ ΣΤΟΝ ΆΓΙΟ ΝΙΚΟΔΗΜΟ ΤΟΝ ΑΓΙΟΡΕΙΤΗ.

 Ἂς μὴ νομίσει κανείς, ἀδελφοί μου Χριστιανοί, πῶς μόνο οἳ ἱερωμένοι καὶ οἳ μοναχοὶ ἔχουν χρέος νὰ προσεύχονται ἀκατάπαυστα καὶ .παντοτινὰ καὶ ὄχι οἳ κοσμικοί. Ὄχι, ὄχι. Ὅλοι γενικὰ οἳ Χριστιανοὶ ἔχομε χρέος πάντοτε νὰ βρισκόμαστε σὲ προσευχή. Ὃ ἁγιότατος πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Φιλόθεος γράφει σχετικὰ τὰ ἑξῆς στὸ Βίο τοῦ ἁγίου Γρηγορίου ἀρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης (τοῦ Παλαμᾶ).

Ὃ θεῖος Γρηγόριος εἶχε ἕνα φίλο ἀγαπημένο ὀνομαζόμενο Ἰώβ, ἄνθρωπο ἁπλούστατο καὶ πολὺ ἐνάρετο, μὲ τὸν ὁποῖο συνομιλώντας μία φορὰ τοῦ εἶπε καὶ περὶ προσευχῆς καὶ πῶς κάθε Χριστιανὸς γενικὰ πρέπει νὰ ἀγωνίζεται πάντοτε στὴν προσευχὴ καὶ νὰ προσεύχεται ἀκατάπαυστα, καθὼς παραγγέλλει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος σὲ ὅλους τους Χριστιανούς: «Ἀδιαλείπτως προσεύχεσθε», καὶ καθὼς λέει καὶ ὁ προφήτης Δαβίδ, μὲ ὅλο ποῦ ἦταν βασιλιὰς κι εἶχε ὅλες τὶς φροντίδες τοῦ βασιλείου του: «Βλέπω πάντοτε τὸν Κύριο μπροστά μου» (μέσω τῆς προσευχῆς)· καὶ καθὼς διδάσκει ὁ Θεολόγος Γρηγόριος ὅλους τους Χριστιανοὺς λέγοντας ὅτι πρέπει νὰ μνημονεύουμε μὲ τὴν προσευχὴ τὸ ὄνομα τοῦ Θεοῦ περισσότερο ἀπὸ ὅσο ἀναπνέομε. Καὶ λέγοντας αὐτὰ ὁ Ἅγιος στὸν φίλο του Ἰὼβ κι ἀλλὰ περισσότερα, τοῦ ἔλεγε ἀκόμη πῶς...

 πρέπει κι ἐμεῖς νὰ κάνομε ὑπακοὴ στὶς παραγγελίες τῶν Ἁγίων, καὶ ὄχι μόνο νὰ προσευχόμαστε ἐμεῖς παντοτινά, ἄλλα νὰ διδάσκομε κι ὅλους τους ἄλλους, μοναχοὺς καὶ λαϊκούς, σοφοὺς καὶ ἀμόρφωτους, ἄνδρες καὶ γυναῖκες καὶ παιδιά, καὶ νὰ τοὺς παρακινοῦμε νὰ προσεύχονται ἀκατάπαυστα.

 Ἀκούγοντας αὐτὰ ὁ γέροντας ἐκεῖνος Ἰώβ, τὰ θεώρησε καινοτομία κι ἄρχισε νὰ ἀντιλέγει τοῦ Ἁγίου πῶς ἢ ἀδιάλειπτη προσευχὴ εἶναι μονάχα γιὰ τοὺς ἀσκητὲς καὶ τοὺς μοναχοὺς ποῦ εἶναι ἔξω ἀπὸ τὸν κόσμο καὶ ἀπὸ τοὺς περισπασμούς, κι ὄχι γιὰ τοὺς κοσμικοὺς ποῦ ἔχουν τόσες μέριμνες καὶ δουλειές. Καὶ ὁ Ἅγιος πάλι τοῦ ἔλεγε κι ἄλλες μαρτυρίες καὶ ἀναντίρρητες ἀποδείξεις, ὅμως ὁ γέρων Ἰὼβ δὲν ἐπείθετο, καὶ ὁ θεῖος Γρηγόριος. ἀποφεύγοντας τὴν πολυλογία καὶ τὴ φιλονικία σώπασε καὶ πῆγε ὁ καθένας στὸ κελί του.

 Κι ὑστέρα ποῦ ὁ Ἰὼβ προσευχόταν καταμόνας στὸ κελί του, φαίνεται μπροστά του Ἄγγελος Κυρίου σταλμένος ἀπὸ τὸ θεὸ ποῦ θέλει ὅλων τῶν ἀνθρώπων τὴ σωτηρία, κι ἀφοῦ τὸν ἔλεγξε αὐστηρὰ ποῦ φιλονικοῦσε μὲ τὸν ἅγιο Γρηγόριο κι ἀντιστεκόταν σὲ πράγματα φανερά, ἀπὸ τὰ ὅποια προξενεῖτε ἢ σωτηρία τῶν Χριστιανῶν, τοῦ παρήγγειλε ἐκ μέρους τοῦ Ἁγίου Θεοῦ νὰ προσέχει καλὰ στὸ ἑξῆς καὶ νὰ φυλαχτεῖ πλέον νὰ μὴν πεῖ τίποτε ἐνάντιο σὲ αὐτὸ τὸ ψυχωφελέστατο ἔργο, γιατί ἀντιστέκεται στὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ· ἀλλὰ μήτε μὲ τὸ νοῦ τοῦ πλέον νὰ τολμήσει νὰ δεχτεῖ ἐνάντιο λογισμὸ καὶ νὰ φρονεῖ διαφορετικὰ ἀπὸ ὅτι τοῦ εἶπε ὁ θεῖος Γρηγόριος. Τότε ὁ ἁπλούστατος ἐκεῖνος γέρων Ἰὼβ πῆγε ἀμέσως στὸν Ἅγιο κι ἔπεσε στὰ πόδια του, ζητώντας συγχώρηση γιὰ τὴν ἀντίσταση καὶ φιλονικία καὶ τοῦ φανέρωσε καὶ ὅσα τοῦ εἶπε ὁ Ἄγγελος τοῦ Κυρίου.

Βλέπετε, ἀδελφοί μου, πῶς ὅλοι οἳ Χριστιανοί, ἀπὸ τὸ μικρὸ ὡς τὸ μεγάλο, ὀφείλουν νὰ προσεύχονται παντοτινὰ μὲ τὴ νοερὰ προσευχή, τὸ «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἐλέησαν μέ»; Καὶ πάντοτε νὰ τὸ συνηθίσει νὰ τὸ λέει ὁ νοῦς τους κι ἢ καρδιά τους; Καὶ στοχαστεῖτε, πόσο εὐαρεστεῖται ὁ Θεὸς μὲ αὐτὸ καὶ πόση ὠφέλεια προέρχεται ἀπὸ αὐτό, ὥστε ἀπὸ τὴν ἄκρα Τοῦ φιλανθρωπία ἔστειλε καὶ οὐράνιο  Ἄγγελο γιὰ νὰ μᾶς τὸ ἀποκαλύψει, Ἔτσι ποῦ νὰ μὴν ἔχομε πλέον καμία ἀμφιβολία γι' αὐτό.

Μὰ τί λένε οἱ κοσμικοί; «Ἐμεῖς εἴμαστε μέσα σὲ τόσες ὑποθέσεις καὶ φροντίδες τοῦ κόσμου· πῶς εἶναι δυνατὸ νὰ προσευχόμαστε ἀκατάπαυστα;»

Κι ἐγὼ τοὺς ἀποκρίνομαι, ὅτι ὁ Θεὸς δὲν παρήγγειλε σ' ἐμᾶς κάτι τὸ ἀδύνατο, παρὰ μᾶς παρήγγειλε ὅλα ἐκεῖνα ποῦ μποροῦμε νὰ κάνομε. Ἑπομένως καὶ αὐτὸ εἶναι δυνατὸ νὰ τὸ κατορθώσει καθένας ποῦ ζητᾶ ἐπιμόνως τὴ σωτηρία τῆς ψυχῆς του. Γιατί ἂν ἦταν ἀδύνατο, θὰ ἦταν γιὰ ὅλους γενικά τους κοσμικοὺς καὶ δὲ θὰ εἶχαν βρεθεῖ τόσοι καὶ τόσοι μέσα στὸν κόσμο νὰ τὸ κατορθώσουν ἀπὸ τοὺς ὁποίους ἂς εἶναι ὡς παράδειγμα ὁ πατέρας τοῦ ἁγίου Γρηγορίου Παλαμᾶ, ὁ θαυμάσιος ἐκεῖνος Κωνσταντῖνος, γιὰ τὸν ὁποῖο κάνει λόγο ὁ πατριάρχης Φιλόθεος ἀτὸ Βίο τοῦ ἁγίου Γρηγορίου, τοῦ γιοῦ του.

Αὐτὸς λοιπόν, μὲ ὅλο ποῦ ἦταν μέσα στὰ ἀνάκτορα καὶ ὀνομαζόταν πατέρας καὶ διδάσκαλος τοῦ βασιλιᾶ Ἀνδρόνικου καὶ καταγινόταν καθημερινὰ μὲ τὶς βασιλικὲς ὑποθέσεις, χώρια ποῦ εἶχε καὶ τὶς ὑποθέσεις τοῦ σπιτιοῦ του, γιατί ἦταν πολὺ πλούσιος κι εἶχε πολλὰ κτήματα καὶ ὑπηρέτες καὶ παιδιὰ καὶ γυναίκα, μ' ὅλα ταῦτα τόσο ἦταν ἀχώριστος ἀπὸ τὸ Θεὸ καὶ τόσο ἦταν δοσμένος στὴ νοερὰ καὶ ἀκατάπαυστη προσευχή, ποῦ τὶς περισσότερες φορὲς λησμονοῦσε ἐκεῖνα ποῦ συζητοῦσαν μαζί του ὁ βασιλιὰς καὶ οἳ ἄρχοντες τοῦ παλατιοῦ γιὰ ὑποθέσεις βασιλικὲς κι ἐρωτοῦσε πάλι γι' αὐτὲς μία καὶ δύο φορές. Γι' αὐτὸ πολλὲς φορὲς οἳ ἄλλοι ἄρχοντες, μὴν ξέροντας τὴν αἰτία, συγχύζονταν καὶ τὸν ὀνείδιζαν ποῦ λησμονεῖ ἔτσι γρήγορα καὶ ἐνοχλεῖ μὲ τὶς δεύτερες ἐρωτήσεις τοῦ τὸ βασιλιᾶ· ἀλλὰ ὁ βασιλιάς, ποῦ ἤξερε τὴν αἰτία, τὸν ὑπερασπιζόταν λέγοντας: «Ὃ Κωνσταντῖνος ἔχει δικές του ἔγνοιες ὁ μακάριος κι ἐκεῖνες δὲν τὸν ἀφήνουν νὰ προσέχει στὰ λόγια τὰ δικά μας ποῦ εἶναι γιὰ ὑποθέσεις προσωρινὲς καὶ μάταιες· ὁ νοῦς τοῦ εὐλογημένου εἶναι προσηλωμένος στὰ ἀληθινὰ καὶ οὐράνια καὶ γιὰ τοῦτο λησμονεῖ τὰ ἐπίγεια, ἐπειδὴ ὅλη του ἢ προσοχὴ εἶναι στὴν προσευχὴ καὶ στὸ Θεό». Γι' αὐτὸ καὶ ὁ Κωνσταντῖνος ἦταν σεβάσμιος καὶ ἀξιαγάπητος καὶ στὸ βασιλιὰ καὶ σὲ ὅλους τους μεγιστάνες καὶ ἄρχοντες τῆς βασιλείας, καθὼς ἦταν ἀγαπημένος καὶ ἀπὸ τὸ Θεὸ καὶ ἀξιώθηκε ὁ ἀοίδιμος νὰ κάνει καὶ θαύματα.

Μία φορὰ δηλαδή, μπῆκε σ' ἕνα πλοιάριο μὲ ὅλη του τὴν οἰκογένεια γιὰ νὰ πάει ἐπάνω ἀπὸ τὸν Γαλατὰ σ' ἕνα ἀναχωρητή, ποῦ ἡσύχαζε ἐκεῖ, καὶ νὰ πάρει τὴν εὐχὴ καὶ τὴν εὐλογία του. Καθὼς πήγαιναν, ρώτησε τοὺς ὑπηρέτες τοῦ ἂν πῆραν κανένα προσφάγι νὰ πᾶνε στὸν ἀββᾶ ἐκεῖνο γιὰ νὰ τοὺς φιλέψει. Ἐκεῖνοι τοῦ εἶπαν πῶς λησμόνησαν ἀπὸ τὴ βία καὶ δὲν πῆραν τίποτε. Λυπήθηκε λίγο ὁ εὐλογημένος, πλὴν δὲν εἶπε τίποτε, μόνο πηγαίνοντας ἐμπρὸς στὸ καΐκι, ἔβαλε τὸ χέρι τοῦ μέσα στὴ θάλασσα καὶ μὲ σιωπηλὴ καὶ νοερὰ προσευχὴ παρακαλοῦσε τὸ Θεό, τὸν Κύριό της θάλασσας, νὰ τοῦ δώσει κανένα κυνήγι· κι ὑστέρα ἀπὸ λίγη ὥρα —τί θαυμαστὰ εἶναι τὰ ἔργα, Χριστὲ Βασιλεῦ, μὲ τὰ ὅποια δοξάζεις παράδοξά τους δούλους Σου!— βγάζει τὸ χέρι του ἀπὸ τὴ θάλασσα κρατώντας ἕνα πολὺ μεγάλο λαβράκι, τὸ ὅποιο ἔριξε μέσα στὸ πλοιάριο μπροστὰ στοὺς ὑπηρέτες του καὶ εἶπε: «Νὰ ποῦ ὁ Θεὸς νοιάστηκε καὶ γιὰ τὸν ἄββα τὸν δοῦλο Του καὶ τοῦ ἔστειλε προσφάγι».

Βλέπετε, ἀδελφοί μου, πῶς δοξάζει ὁ Ἰησοῦς Χριστὸς τοὺς δούλους Τοῦ ἐκείνους ποῦ εἶναι πάντοτε μαζί Του καὶ ἐπικαλοῦνται συνεχῶς τὸ πανάγιο καὶ γλυκύτατο ὄνομά Του;

Ἀκόμη καὶ ὁ δίκαιος ἐκεῖνος καὶ ἅγιος Εὐδόκιμος, δὲν ἦταν κι αὐτὸς μέσα στὴν Κωνσταντινούπολη καὶ μέσα στὰ ἀνάκτορα καὶ τὶς βασιλικὲς ὑποθέσεις; Δὲ συναναστρεφόταν μὲ τὸ βασιλιὰ καὶ τοὺς ἄρχοντες τοῦ παλατιοῦ, μὲ τόσες φροντίδες καὶ περισπασμούς; Μ' ὅλα ταῦτα εἶχε πάντοτε ἀχώριστη τὴ νοερὰ προσευχή, καθὼς διηγεῖται στὸ Βίο τοῦ ὁ Συμεὼν ὁ Μεταφραστής, γι' αὐτὸ κι εὐρισκόμενος μέσα στὸν κόσμο καὶ στὰ κοσμικὰ ὁ τρισμακάριος, ἔζησε ἀληθινὰ μία ζωὴ ἀγγελικὴ καὶ ὑπερκόσμια καὶ ἀξιώθηκε ἀπὸ τὸν μισθαποδότη Θεὸ νὰ λάβει καὶ τέλος μακαριστὸ καὶ θεῖο. Καὶ ἄλλοι πολλοὶ καὶ ἀναρίθμητοι ποῦ ἦταν μέσα στὸν κόσμο, ἦταν ὁλωσδιόλου δοσμένοι στὴ νοερὰ καὶ σωτήρια αὐτὴ προσευχή, καθὼς ἀναφέρονται σὲ διάφορες ἱστορίες.

Λοιπόν, ἀδελφοί μου Χριστιανοί, σᾶς παρακαλῶ κι ἐγὼ μαζὶ μὲ τὸν θεῖο Χρυσόστομο, γιὰ τὴ σωτηρία τῆς ψυχῆς σας, μὴν ἀμελήσετε αὐτὸ τὸ ἔργο τῆς προσευχῆς. Μιμηθεῖτε αὐτοὺς ποῦ εἴπαμε καὶ ὅσο τὸ δυνατὸν ἀκολουθῆστε τους. Κι ἂν σᾶς φαίνεται δύσκολο τὸ πράγμα στὶς ἀρχές, ἂς εἶστε βέβαιοι καὶ πληροφορημένοι, ὡς ἐκ προσώπου τοῦ παντοκράτορα Θεοῦ, ὅτι αὐτὸ τὸ ἴδιο τὸ ὄνομα τοῦ Κυρίου μᾶς Ἰησοῦ Χριστοῦ, ἐπικαλούμενο καθημερινὰ καὶ ἀκατάπαυστα ἀπό μας, θὰ εὐκολύνει ὅλες τὶς δυσκολίες. Καὶ μὲ τὴν πολυκαιρία, ἀφοῦ τὸ συνηθίσαμε καὶ γλυκαθοῦμε μ' αὐτό, θὰ γνωρίσαμε μὲ τὴ δοκιμὴ πῶς δὲν εἶναι ἀδύνατο οὔτε δύσκολο, ἀλλὰ δυνατὸ καὶ εὔκολο. Γι' αὐτὸ καὶ ὁ θεῖος Παῦλος, ποῦ ἤξερε καλύτερα ἀπὸ μᾶς τὴ μεγάλη ὠφέλεια τῆς προσευχῆς, μᾶς παρήγγειλε νὰ προσευχόμαστε ἀκατάπαυστα. Δὲ θὰ μᾶς συμβούλευε βέβαια ποτὲ κάτι τὸ δύσκολο καὶ ἀδύνατο, γιατί δὲ θὰ μπορούσαμε νὰ τὸ κάνομε καὶ ἀκολούθως θὰ γινόμασταν ἀναγκαστικὰ παρήκοοι καὶ παραβάτες τῆς παραγγελίας του καὶ γιὰ τοῦτο ἄξιοι καταδίκης· ἀλλὰ ὅταν εἶπε νὰ προσευχόμαστε ἀδιάλειπτα, ὁ σκοπὸς τοῦ ἦταν νὰ προσευχόμαστε μὲ τὸ νοῦ μας, ποῦ εἶναι δυνατὸ νὰ τὸ κάνομε πάντοτε. Γιατί καὶ ὅταν κάνομε ἐργόχειρο κι ὅταν περπατοῦμε κι ὅταν καθόμαστε κι ὅταν τρῶμε κι ὅταν πίνομε, πάντοτε μποροῦμε νὰ προσευχόμαστε μὲ τὸ νοῦ μας καὶ νὰ κάνομε νοερὰ προσευχὴ εὐάρεστη στὸ Θεὸ καὶ ἀληθινή· μὲ τὸ σῶμα νὰ δουλεύομε καὶ μὲ τὴν ψυχὴ νὰ προσευχόμαστε· ὁ ἔξω ἄνθρωπος νὰ κάνει κάθε ὑπηρεσία σωματικὴ καὶ ὁ ἔσω ἄνθρωπος νὰ εἶναι ὁλότελα ἀφιερωμένος στὴ λατρεία τοῦ Θεοῦ καὶ νὰ μὴ λείπει ποτὲ ἀπὸ αὐτὸ τὸ πνευματικὸ ἔργο τῆς νοερᾶς προσευχῆς. Αὐτὸ μας παραγγέλλει καὶ ὁ θεάνθρωπος Ἰησοῦς στὸ ἱερὸ εὐαγγέλιο, λέγοντας : «Σὺ δέ, ὅταν προσεύχεσαι, πήγαινε μέσα στὸ "ταμεῖον" σου, κλεῖσε τὴ θύρα σου καὶ προσευχήσου κρυφὰ στὸν Πατέρα σου». Ταμεῖο τῆς ψυχῆς εἶναι τὸ σῶμα καὶ θύρες τοῦ ἑαυτοῦ μᾶς οἳ πέντε αἰσθήσεις. Ἢ ψυχὴ μπαίνει μέσα στὸ ταμεῖο της, ὅταν δὲν περιφέρεται ὁ νοῦς ἐδῶ κι ἐκεῖ στὰ πράγματα τοῦ κόσμου, ἄλλα βρίσκεται μέσα στὴν καρδιά μας· κι οἳ αἰσθήσεις μᾶς κλείνουν καὶ μένουν σφαλισμένες, ὅταν δὲν τὶς ἀφήναμε νὰ προσηλώνονται στὰ αἰσθητὰ καὶ ὀρώμενα πράγματα. Καὶ μὲ τοῦτο τὸν τρόπο μένει ὁ νοῦς μᾶς ἐλεύθερος ἀπὸ κάθε ἐμπαθῆ προσκόλληση στὰ κοσμικὰ καὶ μὲ τὴν κρυφὴ καὶ νοερὰ προσευχὴ ἑνώνεσαι μὲ τὸ Θεὸ καὶ Πατέρα σου· καὶ τότε, λέει, ὁ Πατέρας σου ποῦ βλέπει τὰ κρυφὰ θὰ σοὺ ἀποδώσει στὰ φανερά. Βλέπει ὁ κρυφιογνώστης Θεὸς τὴ νοερὰ προσευχή σου καὶ τὴν ἀνταμείβει μὲ φανερὰ καὶ μεγάλα χαρίσματα· ἐπειδὴ αὐτὴ εἶναι ἢ ἀληθινὴ καὶ τέλεια προσευχὴ κι αὐτὴ γεμίζει τὴν ψυχὴ ἀπὸ τὴ θεία χάρη καὶ τὰ πνευματικὰ χαρίσματα. Ὅπως τὸ μύρο, ὅσο περισσότερο τὸ κλείνεις μέσα στὸ ἀγγεῖο, τόσο περισσότερο εὐωδιάζει τὸ ἀγγεῖο, ἔτσι καὶ ἢ προσευχή, ὅσο περισσότερο τὴν κλείνεις μέσα στὴν καρδιά σου, τόσο περισσότερο τὴ γεμίζει ἀπὸ τὴ θεία χάρη. Μακάριοι καὶ καλότυχοι εἶναι ἐκεῖνοι ποῦ θὰ συνηθίσουν σὲ τοῦτο τὸ οὐράνιο ἔργο, γιατί μὲ αὐτὸ νικοῦν κάθε πειρασμὸ τῶν πονηρῶν δαιμόνων, ὅπως ὁ Δαβὶδ νίκησε τὸν ὑπερήφανο Γολιὰθ · μὲ αὐτὸ σβήνουν τὶς ἄτακτες ἐπιθυμίες τῆς σάρκας, ὅπως οἳ τρεῖς Παῖδες ἔσβησαν τὴ φλόγα τῆς καμίνου· μὲ αὐτὸ τὸ ἔργο τῆς νοερᾶς προσευχῆς καταπραΰνουν τὰ πάθη, ὅπως ὁ Δανιὴλ ἡμέρωσε τὰ ἄγρια λιοντάρια· μὲ αὐτὸ κατεβάζουν τὴ δρόσο τοῦ Ἁγίου Πνεύματος στὴν καρδιά τους, ὅπως ὁ Ἠλίας κατέβασε τὴ βροχὴ στὸ Καρμήλιο.

 Αὐτὴ ἢ νοερὰ προσευχὴ εἶναι ποῦ ἀνεβαίνει ὡς τὸ θρόνο τοῦ Θεοῦ καὶ φυλάγεται μέσα στὶς χρυσὲς φιάλες γιὰ νὰ θυμιάζεται μὲ αὐτὴν ὁ Κύριος, καθὼς λέει ὁ Θεολόγος Ἰωάννης στὴν Ἀποκάλυψη: «Καὶ οἳ εἰκοσιτέσσερις πρεσβύτεροι ἔπεσαν ἐνώπιόν του Ἄρνιου, ἔχοντας ὅλοι κιθάρες καὶ φιάλες χρυσὲς γεμάτες θυμιάματα,, τὰ ὅποια εἶναι οἳ προσευχὲς τῶν Ἁγίων». Αὐτὴ ἢ νοερὰ προσευχὴ εἶναι ἕνα φῶς ποῦ φωτίζει πάντοτε τὴν ψυχὴ τοῦ ἀνθρώπου καὶ πυρώνει τὴν καρδιά του μὲ τὶς φλόγες τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ- αὐτὴ εἶναι μία ἁλυσίδα ποῦ κρατεῖ ἑνωμένο τὸ Θεὸ μὲ τὸν ἄνθρωπο. "Ώ, ἢ ἀσύγκριτη χάρη τῆς νοερᾶς προσευχῆς! Αὐτὴ κάνει τὸν ἄνθρωπο νὰ συνομιλεῖ πάντοτε μὲ τὸ Θεό.                       "Ὢ πράγμα ἀληθινὰ θαυμάσιο καὶ ἐξαίρετο!

Νὰ εἶσαι μαζὶ μὲ τοὺς ἀνθρώπους σωματικὰ καὶ νὰ βρίσκεσαι μαζὶ μὲ τὸ Θεὸ νοερά! Οἳ Ἄγγελοι δὲν ἔχουν φωνὴ ὑλική, ἀλλὰ μὲ τὸ νοῦ τοὺς προσφέρουν στὸ Θεὸ ἀκατάπαυστη δοξολογία· αὐτὸ εἶναι τὸ ἔργο τους, σ' αὐτὸ εἶναι ἀφιερωμένη ὅλη τους ἢ ζωή. Λοιπὸν καὶ σύ, ἀδελφέ, ὅταν εἰσέρχεσαι στὸ "ταμεῖον" σου καὶ κλείνεις τὴ θύρα, ὅταν δηλαδὴ ὁ νοῦς σου δὲ σκορπᾶ ἐδῶ κι ἐκεῖ, ἀλλὰ μπαίνει μέσα στὴν καρδιά σου κι οἳ αἰσθήσεις σου εἶναι σφαλισμένες καὶ δὲν εἶναι προσηλωμένες στὰ πράγματα τοῦ κόσμου τούτου κι ἔτσι προσεύχεσαι πάντοτε μὲ τὸ νοῦ σου, τότε γίνεσαι παρόμοιος μὲ τοὺς ἁγίους Ἀγγέλους καὶ ὁ Πατέρας σου, ποῦ βλέπει τὴ μυστική σου προσευχὴ ποῦ τοῦ προσφέρεις κρυφὰ στὴν καρδιά σου, θὰ σοὺ ἀνταποδώσει μεγάλα πνευματικὰ χαρίσματα στὰ φανερά. Μὰ καὶ τί ἄλλο μεγαλύτερο καὶ περισσότερο θέλεις ἀπὸ τὸ νὰ βρίσκεσαι πάντοτε, ὅπως εἴπαμε, μαζὶ μὲ τὸ Θεὸ νοερὰ καὶ νὰ συνομιλεῖς ἀκατάπαυστα μὲ Αὐτόν; Χωρὶς Αὐτὸν δὲν μπορεῖ ποτὲ κανένας ἄνθρωπος νὰ εἶναι μακάριος μήτε ἐδῶ μήτε στὴν ἄλλη ζωή.

Λοιπόν, ἀδελφέ, ὁποῖος κι ἂν εἶσαι, ὅταν πάρεις στὰ χέρια σου τὸ παρὸν βιβλίο καὶ διαβάζοντας τὸ δοκιμάσεις ὠφέλεια στὴν ψυχή σου, παρακαλῶ θερμά, θυμήσου νὰ κάνεις καὶ μία παράκληση στὸ Θεό, μὲ ἕνα «Κύριε ἐλέησον», γιὰ τὴν ἁμαρτωλὴ ψυχὴ ἐκείνου ποῦ κοπίασε σὲ τοῦτο τὸ βιβλίο κι ἐκείνου ποῦ ξόδεψε νὰ τὸ τυπώσει· οἳ ὅποιοι ἔχουν μεγάλη ἀνάγκη τῆς προσευχῆς σου, γιὰ νὰ βροῦν ἔλεος Θεοῦ στὶς ψυχές τους καὶ σὺ στὴ δική σου.

 Γένοιτο, γένοιτο.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ. ΦΙΛΟΚΑΛΙΑ ΙΕΡΩΝ ΝΗΠΤΙΚΩΝ.

ρωμαιικο οδοιπορικό