Ο όσιος Άνθιμος, ο τυφλός Ιεραπόστολος του Αιγαίου (1727 – 1782).

Ο νέος ασκητής, Ο όσιος Άνθιμος ο τυφλός Ιεραπόστολος του Αιγαίου, γεννήθηκε στο Ληξούρι της Κεφαλλονιάς το 1727. Ήταν δηλ. σύγχρονος με τον έτερο Μεγάλο Ισαπόστολο και εθνομάρτυρα του γένους μας, τον Άγιο Κοσμά των Αιτωλό, με τον οποίον είχε παρόμοια δράση και προσφορά!
Κατά το Άγιο Βάπτισμα έλαβε το όνομα Αθανάσιος, μα σε ηλικία επτά ετών, έχασε το φως του, χτυπημένος από την αρρώστια της ευλογιάς. Το ξαναβρήκε όμως, χάρη στην Θεία παρέμβαση αφενός, και στις ανύστακτες προσευχές της πιστής και ενάρετης μητέρας του Ατζουλέτας, καθώς και του ιδίου. Είχαν μάλιστα συμμετάσχει τότε σε σαρανταλείτουργο, το οποίο έγινε με βασικό αίτημα την θεραπεία του μικρού Αθανασίου. Πράγματι, αφού μητέρα και γιος κοινώνησαν των Αχράντων Μυστηρίων κατά την τεσσαρακοστή Θεία Λειτουργία, το παιδί φώναξε, «βλέπω’ ο Ιερεύς φοράει κόκκινο φελόνι»!
Έξυπνος και μνήμων καθώς ήταν, παρακολούθησε τα μαθήματα της στοιχειώδους παιδείας, πιθανότατα κοντά στον πρώτο του δάσκαλο και πνευματικό Άνθιμο, τον ηγούμενο τότε της Ι. Μονής της Αγίας Παρασκευής Λεπέδων Ληξουρίου. Όταν έγινε 20 ετών, αποφάσισε να ακολουθήσει το επάγγελμα του πατέρα του, Ιωάννου Κουρούκλη, ο οποίος ήταν εμπειρότατος ναυτικός. Μαζί ταξίδεψαν σε πολλές θάλασσες, αλλά φθάνοντας κάποτε στην Κωνσταντινούπολη, ο πατέρας του Οσίου, χτυπημένος από την πανώλη, εκοιμήθη. Το 1750, ο πλοίαρχος του καραβιού στο οποίον υπηρετούσε τότε ο Αθανάσιος, εκτιμώντας το υποδειγματικό και εργατικότατο του χαρακτήρος του, του πρότεινε να τον κάνει γαμβρό του. Ο Αθανάσιος δέχθηκε. Άλλες όμως ήταν οι βουλές του Κυρίου. Ξυπνώντας λοιπόν ο νέος το πρωί της ημέρας, κατά την οποία θα επισημοποιούταν ο γάμος του, συνειδητοποίησε πως είχε χάσει εντελώς το φως του. «Τώρα εκατάλαβα», είπε, «πως είμαι θεότυφλος». Η επωνυμία θεότυφλος, θα τον συνοδεύει πια, σε όλη του τη ζωή!
Αντιλαμβανόμενος λοιπόν πως αυτό ήταν το θέλημα του Κυρίου, αποτάσσεται τα του κόσμου, οπότε τυφλός και άσημος, αναχωρεί για το Άγιον Όρος, όπου κείρεται μοναχός, μετονομαζόμενος Άνθιμος, πιθανότατα στα όρια της Ιεράς Μονής Ιβήρων. Εκεί ασκήθηκε θεαρέστως, αναμίχθηκε ενεργά, όπως αποδεικνύει η μετ’ έπειτα δράση του, και στο κίνημα των Κολλυβάδων, και τελικώς, όταν εκοιμήθη ο σοφότατος γέροντάς του, απεφάσισε να βγεί στον κόσμο, να κηρύξει, και να διασώσει από την αμάθεια και των εξισλαμισμό τους Ορθοδόξους Ρωμιούς, οι οποίοι στέναζαν τότε κάτω από τον απάνθρωπο ζυγό των Τούρκων Μουσουλμάνων.
Πρώτη ιεραποστολική περιοδεία.
Πρώτος του σταθμός ήταν το νησί της Χίου, όπου κήρυξε τον Ευαγγελικό λόγο, αλλά και ασκήθηκε σκληρά, φθάνοντας σε μεγάλα μέτρα αγώνων. Έτρωγε μόνον λίγο ψωμί την ημέρα, ενώ έπινε νερό μόνον μετά την δύση του ηλίου. Κοιμόταν ελάχιστα, και ασκούσε συνεχώς την αδιάλειπτη ευχήτου Ιησού.
Κατόπιν επισκέφθηκε την Σίφνο, και παρά τις παρακλήσεις των κατοίκων του νησιού οι οποίοι εκτίμησαν τον ενάρετο τυφλό γέροντα, έπειτα από λίγο διάστημα ασκήσεως και κηρύγματος εκεί, αναχώρησε για την Πάρο. Καθώς το πλοίο που τον μετέφερε στο νησί, βρέθηκε στο μέσον περίπου αυτής της θαλάσσιας διαδρομής, έπεσε σε μεγάλη θαλασσοταραχή, με αποτέλεσμα να κινδυνεύει να καταποντισθεί από τα κύματα και τον αέρα. Κατόπιν λοιπόν πολλών και επιμόνων εκλύσεων των συνεπιβατών του μα και ενός εκ των Σιφνιών ιερέων που τον συνόδευαν, ο Όσιος Άνθιμος προσευχήθηκε με δάκρυα στην Παναγία, την οποίαν ιδιαιτέρως ευλαβείτο, και η θαλασσοταραχή σταμάτησε! Παρακάλεσε μάλιστα τους παρισταμένους να μην διαδώσουν το θαύμα, μα εκείνοι, μόλις έφθασαν στην Πάρο, το διαφήμισαν παντού. Τόσο αυτό, όσο και η οσιακή ζωή του, διέδωσαν την φήμη του και στα γειτονικά νησιά.
Έτσι ο επίσκοπος Παροναξίας, τον προσκάλεσε να κηρύξει και στην Νάξο, όπου, υπακούοντας, μετέβη. Μεταξύ δε των Ναξίων που τότε άκουσαν τα ζήδορα λόγια του, ήταν και ο νεαρός τότε Νικόλαος Καλιβούρσης, ο μετ’ έπειτα Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης. Ακολούθως μετέβη στην Ίο, και έπειτα από λίγο, βρέθηκε προσκυνητής στους Αγίους Τόπους, όπου με θερμά δάκρυα στα άφωτα μάτια του, προσκύνησε τον Πανάγιο Τάφο και τον Ζωοπάροχο Γολγοθά, ενώ απ’ τα εκεί περιώνυμα Μοναστήρια άντλησε μεγάλη παρηγοριά και δύναμη για την επόμενη εργώδη προσπάθειά του. Έτσι ολοκληρώθηκε η πρώτη του ιεραποστολική περιοδεία.
Δευτέρα ιεραποστολική περιοδεία.
Επιστρέφοντας πιθανότατα από τους Αγίους τόπους (1759), κατευθύνθηκε στο Καστελόριζο, όπου είχε τον πόθο να ιδρύσει το πρώτο του μοναστήρι. Το νησί όμως, μαστιζόταν τότε από φοβερή λειψυδρία. Ο Όσιος προσευχήθηκε, και οι καταρράκτες του ουρανού άνοιξαν, αφήνοντας εξτατικούς όλους τους κατοίκους της Μεγίστης – Καστελορίζου. Οι ευλαβείς αυτοί άνθρωποι δε, εις ένδειξιν ευχαριστίας προς τον Θεό και το εκλεκτό Του σκεύος εκλογής, συνέβαλαν αποφασιστικά στο κτίσιμο του Ιερού ναού του Αγίου Γεωργίου, ο οποίος έγινε στο ψηλότερο βουνό του νησιού. Με κέντρο αυτόν ακριβώς τον ναό, οικοδομήθηκαν ακολούθως, τα κελιά, το ηγουμενείο, οι λοιποί βοηθητικοί χώροι της μονής, και το ψηλό περιτείχισμα του μοναστηριού. Το 1761 μάλιστα, με σιγίλιο του οικουμενικού Πατριάρχου Ιωανικίου του τρίτου, η μονή ανακηρύχθηκε Σταυροπηγιακή.
Από το Καστελόριζο, και με την ευχή του αρχιεπισκόπου Σίφνου Νικοδήμου, ο τυφλός Ιεραπόστολος Άνθιμος, κατευθύνθηκε στην Αστυπάλαια, όπου διέμεινε επί εννέα έτη. «Το ασκητικό του πρόσωπο που φανέρωνε την ενάρετη ζωή του, και ακτινοβολούσε την ευσέβεια του ανδρός», μαγνήτισαν τους νησιώτες! Γι’ αυτό οι ευλαβείς Αστυπαλιώτες τον ακολουθούσαν σε κάθε του βήμα, (ρουφώντας) τα γεμάτα (νέκταρ) λόγια του, όπως σημειώνει ο νέος βιογράφος του Οσίου, Κωνσταντίνος Κανέλλος.
Στο ήσυχο λοιπόν νησί της Δωδεκανήσου, ο Άγιος κατόπιν θείας Αποκαλύψεως, απεφάσισε το κτίσιμο της Ιεράς μονής της Υπεραγίας Θεοτόκου της Πορταϊτησας. Οι κάτοικοι χάρηκαν με αυτή του την απόφαση, μα του διευκρίνισαν πως δεν υπήρχαν τα απαιτούμενα οικοδομικά υλικά. Ο Όσιος γέρων δεν αποθαρίνθηκε. Ειδοποίησε έναν ευλαβή χριστιανό, μέλλος της οικογένειας Χουσουλίνη, να παραχωρήσει τα κτήματά του που ήταν κοντά στο χωριό, γιατί εκεί θα βρισκόταν τα απαιτούμενα υλικά. Ο άνθρωπος δέχθηκε ευχαρίστως, αν και ήξερε πως στα κτήματά του δεν είχαν υπάρξει ποτέ τέτοια υλικά. Λαμβάνοντας την άδεια ο Άγιος, υπέδειξε στους εργάτες να σκάψουν σε συγκεκριμένο σημείο, όπου και βρήκαν άφθονα οικοδομικά υλικά, κατάλοιπα παλαιού οικισμού! Κατά την ανασκαφή μάλιστα, μαζί με τις πέτρες, ανασύρθηκε και ένα πιθάρι γεμάτο χρυσσά νομίσματα. Ο Θεοφώτιστος Άνθιμος παρότρυνε τους εργάτες να μην ανακοινώσουν το γεγονός, μήπως και οι άπληστοι Μουσουλμάνοι παρέμβουν, και ματαιώσουν την ανέγερση της Ιεράς Μονής. Προσευχήθηκε στην συνέχεια, και τα χρυσσά νομίσματα μεταβλήθηκαν σε έναν σωρό κάρβουνα, αποκαλύπτοντας εντελώς το πανούργο και θεομάχο σχέδιο του Διαβόλου. Η Μονή της Πορταίτησας θεμελιώθηκε, και το 1760 άρχισε η συστηματική ανέγερσή της. Στην συνέχεια ο πατήρ Άνθιμος περιήλθε διάφορα μέρη του ορθοδόξου Ελληνισμού, πιθανώς και τους Αγίους τόπους για δεύτερη φορά, για να συλλέξει χρήματα, άμφια καθώς και ιερά σκεύη, ώστε να στολίσει το μοναστήρι του.
Τότε, μετέβη και στην Ιερά Μονή των Υβύρων του Αγίου Όρους, όπου ζήτησε από γνωστό του μοναχό, αγιογράφο, να ιστορίσει ένα αντίγραφο της θαυματουργού εικόνος της Πορταϊτησσας. Εκείνος όμως αρνήθηκε, αφού και η όραση του, μα και τα χέρια του είχαν εξασθενήσει, λόγω του προχωρημένου της ηλικίας του. Επειδή όμως ο Όσιος Άνθιμος επέμενε, υπεχώρησε, και αφού και οι δύο προσευχήθηκαν θερμά στην Θεοτόκο, ώστε να συνεργήσει και αυτή στο εγχείρημα, έθεσαν μία κατάλληλη σανίδα κάτω από την θαυματουργό εικόνα της Πορταίτησας, αγρύπνησαν προσευχόμενοι, και το πρωί μετά την Θεία Λειτουργία, όλοι οι μοναχοί μετέβησαν στο παρεκκλήσιο της Πορταιτήσης. Ανασύροντας την σανίδα, είδαν, έκπληκτοι, αποτυπωμένη την μορφή της Θεομήτορος στην Σανίδα! Ένδακρυς ο πατήρ Άνθιμος καταφιλούσε την θαυματοποίητη νέα εικόνα της Παναγίας μας, έστω κιαν δεν την έβλεπε με τους αισθητούς οφθαλμούς του. Η μεταφορά δε της νέας θαυματουργού εικόνος της Παναγίας μας στην μονή της στην Αστυπάλαια, ήταν για το νησί, Πάσχα Κυρίου!
Τα θαυμάσια που επιτέλεσε ο Όσιος Άνθιμος με την συνέργεια της Θείας Δυνάμεως, δεν σταματούν όμως εδώ. Στο βορειοανατολικό μέρος του νησιού, εκεί που και σήμερα ακόμη οι Αστυπαλιώτες αποκαλούν το σημείο δρακοσπιλιά, φώλιαζε τότε ένα τρομερό φίδι, το οποίο φόβιζε τους κατοίκους με την ύπαρξή του, ώστε η γύρω περιοχή να παραμένει ακατοίκητη και ακαληέργητη. Ο Αγιος παρότρυνε τους ντόπιους να καλλιεργήσουν το μέρος, μα εκείνοι δίσταζαν. Τότε ο γέροντας, συνοδεία μερικών πιστών, έφθασε σε ένα ύψωμα, απέναντι από το σπήλαιο του φιδιού. Ζήτησε από τους συνοδούς του να φτιάξουν μια θιμονιά από ξύλα, και να τον αφήσουν για λίγο μόνο του. Ενώ λοιπόν αυτός προσευχόταν, το τεράστιο ερπετό βγήκε από το σπήλαιό του και κατευθύνθηκε προς το σωρό των ξύλων. Κουλουριάστηκε πάνω τους, και εκείνα υπεχώρησαν από το βάρος του! Ο Όσιος υπέδειξε τότε στους νησιώτες να βάλουν φωτιά στα ξύλα, και το ζώο κάηκε εκεί, χωρίς καμία αντίσταση! Έτσι απαλλάχθηκε ο τόπος από την πολυετή εκείνη διαβολική μάστιγα. Ο Άγιος Άνθιμος αποτελεί έκτοτε τον διώκτη και το φόβητρο των φιδιών. Λέγεται δε, πως στο σημείο όπου κάηκε το τέρας εκείνο, δεν φυτρώνουν χόρτα ακόμη και σήμερα!
Ο Μισόκαλος Διάβολος φθόνησε δυστυχώς τα έργα του Κυρίου δια του πιστού Του δούλου Ανθίμου. «Έπεισε» κάποιους αστυπαλιώτες να συκοφαντήσουν τον Άγιο, για αθέμιτες σχέσεις με μοναχές της Ιεράς Μονής της Πορταίτήσσης του νησιού. Στην δημόσια δίκη που ακολούθησε, αποκαλύφθηκε η σκευωρία, και οι ντόπιοι θαύμασαν για μία ακόμη φορά την αγιότητα του τυφλού Ιεραποστόλου. Εκείνος όμως κατόπιν προσευχής, απεφάσισε να φύγει από το προσφιλές του νησί, και να κατευθυνθεί προς την γενέτειρα του Κεφαλλονιά, χάριν ησυχίας.
Τρίτη Ιεραποστολική περιοδεία.
Στα τέλη του 1768 φθάνει στο Ληξούρι, όπου τον υποδέχονται με σεβασμό και ενθουσιασμό. Κατευθύνεται στην Ι. Μ. της Αγίας Παρασκευής Λεπέδων, (όπου σύμφωνα με κάποιους βιογράφους του πιθανόν και να εκάρη ως μοναχός), την οποία και βρίσκουν ερειπωμένη, μετά από τους καταστροφικούς σεισμούς του 1766 και 1767. Με την άδεια του οικείου επισκόπου Σωφρονίου, ο Όσιος αναλαμβάνει την εκ βάθρων ανακαίνιση της μονής. Οι 7 μοναχές που συνόδευσαν τον γέροντα από τα Δωδεκάνησα, απαρτίζουν τον πυρήνα της πρώτης αδελφότητος της μονής. Σύντομα όμως ο αριθμός τους θα διπλασιαστεί! Όλοι οι ευσεβείς κάτοικοι της Κεφαλονιάς και της Ζακύνθου, την οποία φαίνεται πως ο Άγιος επισκεπτόταν συχνά, συμβάλουν στην ανοικοδόμηση. Ο πατήρ Άνθιμος παραδίδει μάλιστα στην νεοσύστατη μονή, και Μοναχικό κανονισμό, γνωστό και ως Διαθήκη του Αγίου Ανθίμου. Η ζωή του και εδώ παρέμεινε ασκητική. Ολιγοφαγία, χαμευνία, και αγρυπνία στόλιζαν τον βίο του.
Σύμφωνα με την παράδοση, το 1777, ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός, αφού κήρυξε σε αρκετά χωριά της Κεφαλλονιάς, επισκέφθηκε και την Ι. Μονή της Αγίας Παρασκευής, όπου γνώρισε τον Όσιο Άνθιμο, για τον οποίον είχε ακούσει πάμπολα ως τότε!
Με επίκεντρο την Ι. Μονή της Αγίας Παρασκευής Λεπέδων, ο τυφλός Ιεραπόστολος Άνθιμος, επισκέφθηκε τα Κύθηρα, την Πελοπόννησο, την Κρήτη, την Σίφνο, ευαγγελιζόμενος τον υπόδουλο ορθόδοξο λαό, και θαυματουργώντας κατά περίπτωση. Στα Σφακιά επί παραδείγματι (1770), τρεις μάγοι αποπειράθηκαν να τον δολοφονήσουν, ενώ αυτός κήρυττε στα πλήθη. Όταν όμως προσπάθησαν να θέσουν σε ενέργεια το πανούργο σχέδιό τους, διαπίστωσαν έντρομοι πως ενώ ο Όσιος μιλούσε, από το στόμα του έβγαιναν φλόγες! Έτσι παραιτήθηκαν του σχεδίου τους. Εκεί ήταν επίσης που ο γέροντας θεράπευσε μία τυφλή γυναίκα, έφερε με την προσευχή του βροχή σε άνυδρα χρόνια, και άλλοτε, συνόδευσε με σεισμό το θείο κήρυγμά του!
Το 1773 φρόντισε να ιδρυθεί ένα νέο μοναστήρι, των γενεθλίων του τιμίου Προδρόμου, στα Κύθηρα, όπου έφθασε παρακινημένος από θεία φώτιση. Τα χρήματα μάλιστα για το κτίσιμο του καθολικού της μονής, τα πρόσφερε ένας ευλαβής καπετάνιος, αφού θαυματουργικά σώθηκε από την τρυκιμία, στις βορειοανατολικές ακτές του νησιού.
Το 1775, Ιουλίου 10, ανακαίνισε και αναδιοργάνωσε την γυναικεία μονή της Παναγίας της Χρυσσοπηγής στην Σίκινο. Ήταν το έκτο και τελευταίο μοναστήρι που ανήγειρε ή ανεκαίνησε ο τυφλός Ιεραπόστολος του Αιγαίου, χωρίς ποτέ να τα έχει δει με τα σωματικά του μάτια!
Πηγαίνοντας κάποτε στην Μάνη, προσκεκλημένος από τους εκεί κατοίκους, αφού θαυματουργικά μετέστρεψε τον ληστρικό βίο χωρικών της βορειοδυτικής Πελοποννήσου, έλαβε Θεία πληροφορία πως επίκειται η από του κόσμου τούτου αναχώρησης του. Διέταξε τους ναυτικούς να επιστρέψουν στα Λέπεδα, γιατί εκεί επρόκειτο να «αποθάνει». Πράγματι. Λίγο μετά, ασθένησε από ίκτερο, έδωσε την ευχή του στους Κεφαλλήνες που τον επισκέφθηκαν, άφησε τις τελευταίες παρακαταθήκες του στην θλημένη αδελφότητα της μονής, και στις 4 Σεπτεμβρίου του 1782, παρέδωσε την Αγία του ψυχή στα Χέρια Του Δεσπότου Χριστού, τον οποίον ευαρέστησε με την Οσιακή του πολιτεία!
Το 1800 ο εφημέριος της Ι. Μονής Λεπέδων, πατήρ Ιωάννης ο Λεπεδιώτης, πραγματοποίησε την ανακομιδή των Ιερών λειψάνων του Αγίου, τα οποία ευρέθησαν Κροκοβαφή και ευωδιάζοντα. Πλήθη θαυμάτων επετελέσθηκαν τότε από τον Όσιο Άνθιμο. Σήμερα, από τα Ιερά του λείψανα, σώζεται μόνον ο δεξιός πήχης του Οσίου, ο οποίος φυλάσσεται στην Ιερά Μονή της Παναγίας της Πορταϊτήσσης στην Αστυπάλαια, της οποίας είναι και ο πολιούχος και προστάτης.
Η παρουσία ενός Αγίου στον αμαρτωλό μας κόσμο, είναι ασφαλώς Θείο δώρο και ευλογία. Ο Όσιος Άνθιμος, ο τυφλός Ιεραπόστολος του Αιγαίου κατά τον Κ. Κανέλλο, απετέλεσε για το σκλαβωμένο γένος μας κατά τον 18ο αιώνα, βάλσαμο παρηγοριάς, εγερτήριο σάλπισμα εκκλησιαστικής και εθνικής ζωής, φάρος Αγιασμού σε ζοφώδη χρόνια, και διηνεκής πρεσβευτής μας προς Κύριον, άχρι τερμάτων αιώνος.
Η Ορθόδοξη Εκκλησία διεκύρηξε την αγιότητά του, στις 30 Ιουλίου του 1974.
Σημείωσις. Περισσότερα στοιχεία για τον βίο και την πολιτεία του Οσίου Πατρός ημών Ανθίμου του Κεφαλλήνος, καθώς και Ιερές ακολουθίες προς τιμήν του Αγίου, μπορεί κανείς να βρει στο προαναφερθέν βιβλίο του διδασκάλου Κωνσταντίνου Κανέλλου, υπό τον τίτλο, Όσιος Άνθιμος ο εκ Κεφαλληνίας, ο τυφλός Ιεραπόστολος του Αιγαίου. 1727 – 1782. Εκδόσεις Επτάλοφος.
Ιωάννης Παπαχρήστος.

Ο ιερέας στον Παπαδιαμάντη

Γιός παπά ό κυρ-Άλέξανδρος και με επώνυμο παπαδικό.Τον ξεχώριζαν τ'αλλα παιδιά. Κι αυτό τον πονούσε.

"Εβλεπε στον παπά τον συνεχιστή του έργου του Χριστού."Εδειχνεν ό παπάς τον αόρατο Χριστό. Έδάνειζε το χέρι και το στόμα του σ' Εκείνον. Και όπως ό Χριστός νοιαζότανε τους ανθρώπους στα χρόνια της ένσάρκου οικονομίας Του, έτσι και ό παπάς νοιάζεται τους άνθρώπους. Λειτουργεί και συλλειτουργεί μαζί τους στο Ναό. Παίρνει τα αιτήματα τους,«τα πάθια και τούς καϋμούς» των και τα προσφέρει στο Χριστό,πού είναι «ό αμνός του Θεού, ό αϊρων τήν άμαρτίαν του κόσμου». Κατεβάζει με την έγκριση των πιστών το "Αγιο Πνεύμα σε όλους και στα Δώρα. Και σε λίγο, άφού μεταλάβει αύτός, βγαίνει να κοινωνήσει τούς πιστούς το Σώμα και το Αίμα του Χριστού μας.
Και γίνεται έτσι ό παπάς πατέρας πού γεννά μέσα μας το Χριστό. Αρχικά βέβαια με το μυστήριο του Βαπτίσματος και υστέρα με τ'αλλα.
Οί τύποι των ιερέων στον Παπαδιαμάντη είναι μορφές (δηλαδή μορφωμένοι), ενάρετοι, σεβάσμιοι, ιεροπρεπείς. Μπορεί νά είναι ολιγογράμματοι, αλλά μπορούν και κάνουν πολύ καλά το έργο τους.
Μπορούν και στέκουν μέσα στο Ναό μα και στην Κοινωνία.
Κάνουν τη θεία Λειτουργία και παίρνουν τα ύπερκόσμια δώρα της.Και υστέρα βγαίνουν, «προέρχονται εν ειρήνη», και συνεχίζουν τη λειτουργία της ζωής. Τη λειτουργία μετά τη Λειτουργία.
Ό ίερέας πατέρας του ήταν άριστος λειτουργος,τέκνον των Κολλυβάδων,αλλά και ικανός και θαρραλέος και χρήσιμος μέσα στην Κοινωνία.
Στό διήγημα «Στό Χριστό στο Κάστρο» νοιάζεται για τούς δυο αποκλεισμένους σε αυτό. Κάνοντας ό ίδιος το ντελάλη,το ανακοινώνει. Κι υστέρα στο σπίτι του συγκεντρώνει ενορίτες και συνεργάτες του καί, αποφασισμένος όντας εκείνος, συμπαρασύρει και πείθει αρκετούς να τον ακολουθήσουν στον πηγαιμό του για βοήθεια των κινδυνευόντων ενοριτών του.
Και όλοι μαζί πηγαίνουν με κίνδυνο της ζωής των στο Χριστό στο Κάστρο, βρίσκουν σώους τούς κινδυνεύοντας από τα χιόνια, κάνουν έκεί τή Θεία Λειτουργία των Χριστουγέννων, προσφέρουν βοήθεια καί σε ναυαγούς πού ξώκειλαν κατά τ'ακροθαλάσσι, κι όλοι μαζί τρώνε και πίνουν ευχαριστημένοι και κοιμούνται πανάλαφροι. Και την άλλη μέρα το απόγευμα γυρίζουν αίσίως στην πολίχνη.

Τι καρτερούν οί άνθρωποι από την Εκκλησία; Την αγάπη την έμπρακτη, την έγνοια καϊ την αποδοχή. Ή "Εκκλησία είναι ή Μάννα μας, κι έμείς πιστά Της τέκνα. Όπως και ό σήμερα τιμώμενος και φίλτατός μας κυρ-Αλέξανδρος.
Στήν Αθήνα τον έσαγήνευε ό μακάριστος παπα-Πλανάς. Ό ταπεινός.Ό άξιος του πρώτου μακαρισμού του Σωτήρος. Πόση γαλήνη εύρισκε κοντά του.Γνωστό μας είναι και το άρθρο του γι' αυτόν.
Τα μέγιστα τιμούσε και τους άγαμους ενάρετους κληρικούς και μοναχούς. Είχε υπέροχο παράδειγμα τον Διονύσιο το Γέροντα, τον ιεροπρεπή ασκητή και λόγιο,τον συγγενή του.Τόνιζε την προσφορά τους τη μεγάλη...
Και στα τελευταία του έκάλεσε τον αξιαγάπητο αρχιμανδρίτη Ανδρέα Μπούρα, τον σπουδαίο και φίλο του, για εξομολόγηση και Θεία Κοινωνία. Ζήτησε να του διαβάσει τη μεγάλη εξομολογητική ευχή. Και τον μετέλαβε.Κι υστέρα ό κυρ-Άλέξανδρος άρχισε να κλαίει."Εφευγε για την άλλη πλάση. Είχε συναίσθηση τής άμαρτωλότητός του.
Αναφέρει στα έργα του και ίερείς με αδυναμίες. Αναγκάζεται να κρίνει. Άλλα με πόνο και ταπείνωση και μοναδικό σκοπό τη διόρθωση, τη θεραπεία καί την σωτηρία. Φέρεται μ' ευσπλαχνία και καλωσύνη. Ποτέ δεν προσβάλλει και δεν έκχυδαίζει τους ήρωες του. Περιβάλλει μ' άνείπωτη στοργή ακόμα καί τον πειναλέο άνθρωπίσκο στο «Λαμπριάτικο Ψάλτη». Και δείχνει σε όλους και στον εαυτό του, χωρίς αφόρητο διδαχτισμό, τήν θύρα του Παραδείσου, πού είναι ή Μετάνοια.
Θεωρεί ως κύρια αιτία του πολλαπλασιασμού των αιρέσεων την έλλειψη πραγματικής ποιμαντικής μέριμνας εκ μέρους τών ιερέων.
Το δέσιμο κλήρου και λάου και ή συνεργασία σώζει. Παντοτε φυσικά με του Χρίστου τη Χάρη.

Διαβάζοντας κανείς τα έργα του Παπαδιαμάντη έχει τήν αίσθηση πώς βρίσκεται εδώ και κάπου άλλου ταυτόχρονα. Πώς βρίσκεται εδώ,στα πάθια και τους καυμούς του κόσμου και συγχρόνως στα Ρόδινα ακρογιάλια της Θείας Βασιλείας. Και τούτο γιατί ό Παπαδιαμάντης είναι γνήσιον τέκνον της "Ορθοδόξου Εκκλησίας μας. Και όλα μέσα σ' αυτήν είναι θεανθρώπινα.
Καί ζώντα μέσα σ' αυτήν την θεανθρώπινη διάσταση της Εκκλησίας ό κυρ-Άλέξανδρος, μεταξύ της άνθρώπινης αδυναμίας και της Πηγής της Παντοδυναμίας σχοινοβατούσε κι αγωνιζότανε.Αφηνε την οντότητα του στην Άγκάλη του Χρίστου και στη στοργή τής Παναγίας, που Τοϋς υπεραγαπούσε. Υμνούσε «μετά λατρείας τον Χριστό του».
Έπόνεσεν αμέτρητα στη ζωή του. Πέρασε φτώχεια σαν ασκητής,μα έμεινε στην έντιμη πενία του, όπως έγραψε κάποτε στον ιερέα πατέρα του, και είχε τη βοήθεια του Θεού. Πέρασε μοναξιά και δυσκολίες «σαν σκοτεινό και άμοιρο τρυγόνι». Κατέφευγεν όμως στην αγία Εκκλησιά, έκεί που «το χελιδόνι ηύρε φωλιά και το τρυγόνι σκέπη».
Δεν έγινε ό ϊδιος ιερέας,μα ίερουργοϋσε με τα αθάνατα γραφτά του τον λόγον της άληθείας.Και πόσους δεν ωφέλησε και ωφελεί.
Λένε πώς κάποια φορά απελπισμένος επήγε να εξομολογηθεί (πίστευε στην Εξομολόγηση). Και είπε στον παπα πώς δυσκολεύεται και υποφέρει πολύ. Καί ό παπά, χωρίς να τον ξέρει, άφού τον παρηγόρησε δεόντως, του συνέστησε να διαβάζει τα έργα του Παπαδιαμάντη.
Αναφέρει ό Μικρασιάτης λογοτέχνης και μακαριστός πλέον Ήλίας Βενέζης πως ενώ ευρίσκοντο στα περίφημα τάγματα εργασίας κι έμεναν σ'ένα σταύλο κλεισμένοι,βρήκε κάποιος πεταμένο μέσα έκεί ένα φύλλο από περιοδικό και άρχισε να το διαβάζει, για να περνά ή ώρα. Και καθώς έδιάβαζε άρχισαν όλοι ν' άκοϋνε μ' ενδιαφέρον. Μαλάκωσαν και γαλήνεψαν οι ταλαίπωρες ψυχές τους. Και καθώς τελείωσε το διάβασμα, έβγαλαν όλοι ανακουφισμένοι μια φωνή: «ρε αυτό ήταν Ευαγγέλιο. Λες κι είμαστε στήν 'Εκκλησία.» Και τί λέτε πώς ήταν; Ενα κομμάτι άπ'το διήγημα του Παπαδιαμάντη «Υπό την Βασιλικήν Δρύν».
Θυμάμαι κάποια φορά ήρθε και με βρήκε στην εκκλησία ένας πολύ πονεμένος.'Ήθελε να πεθάνει, μου έλεγε. Δεν ήξερα τί να κάνω."Ήταν Μεγαλοβδομάδα. Είχα μαζί μου τα «Πασχαλινά Διηγήματα» του κυρ-Άλέξανδρου και σκέφθηκα να ζητήσω κι εγώ μια εξυπηρέτηση από τον πονεμένο αδελφό μας. Τον παρακάλεσα να μου διαβάσει, αν ήθελε,ένα διήγημα πασχαλινό. Του είπα πώς ήμουν πολύ κουρασμένος, και ήμουν, και θα με εξυπηρετούσε μ'αυτό. Κι υστέρα θα μιλάγαμε για τα δικά του. Έκείνος σάστισε για λίγο, μα υποχώρησε στο αίτημα μου και άρχισε να διαβάζει σιγά-σιγά το «Λαμπριάτικο Ψάλτη». Και διαβάζοντας άρχισε λίγο-λίγο να συνέρχεται. Εβλεπα το πρόσωπο του ν' αλλάζει. "Ελαμπε άγάλι-άγάλι ή θωριά του. Διάβασεν αρκετά. Και κάποια στιγμή άρχισε να κλαίει.'Έσκυψε και μου φίλησε το χέρι. Κι είπε με χαρμολύπη: «Παππούλη, τί μου έκανες; Τί είναι αυτό πού διαβάζω; Γιατί έφυγεν ό πόνος από μέσα μου κι άλάφρωσεν ή ψυχή μου;» Κι έκλαιγεν,όλο έκλαιγε από χαρά και θαυμασμό. Του είπα για τον Παπαδιαμάντη και το έργο του. «Μα τούτος είναι άγιος, άνθρωπος του Θεού,σοφός, ποιητής μεγάλος, μάγος του λόγου» μου είπε. Και έφυγεν ό άνθρωπος πουλάκι "Ηθελε να ζήσει.
Αυτός είναι ό κυρ-Άλέξανδρος. Μιλάει όμως με γλύκα και αποδοχή για τους αρχαίους. Και συναιρεί στο έργο του το διαιώνιο Ελληνισμό.Καταγράφει τη γλώσσα μας άπ' τις αμμουδιές τ''Όμηρου μέχρι σήμερα.
Είναι λάτρης του Χριστού και μέγιστος Πατριώτης. Και συνάμα αγαπά «πάντα τα έθνη», λέγοντας σε κάποιο διήγημα του «πώς κι ό Έβραίος έχει ψυχή».
Ευχαριστούμε το Θεό, πού μας έδωκε τον κυρ-Άλέξανδρο. Ευχαριστούμε και τον ίδιο, πού άφηκε σε μας «άλλο,τάς βίβλους,στόμα του».

του Αρχιμανδρίτου Ανανία Κουστένη

Από τό βιβλίο «Παπαδιαμαντικοί Λόγοι», έκδ. Ακτή, Είσήγηση στό Διήμερο Συνέδριο για τον Αλεξ. Παπαδιαμάντη, πού οργάνωσε ή'Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Έλλάδος στις 25-26 Μαΐου 2001.(Πειραικη Εκκλησία)

 

 

 

από το ΠΡΟΣΚΥΝΗΤΗΣ

Ο ΑΓΙΟΣ ΠΑΠΑ-ΝΙΚΟΛΑΣ ΠΛΑΝΑΣ

Του Δρος Κλείτου Ιωαννίδη



Υπάρχουν άνθρωποι, σπάνιο φυσικά, που έρχονται στον κόσμο
έτοιμοι για τη βασιλεία του Θεού, ευλογημένοι και μακάριοι.
Έρχονται καθαροί τη καρδία και ειρηνοποιοί. Ο Παπα-Νικόλας,
Πλανάς από τη νήσο Νάξο, που έζησε στις τελευταίες δεκαετίες, του 19ου αιώνα και τις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα, ανήκει σ΄ αυτή την κατηγορία ανθρώπων.

Για τον άγιο αυτό άνθρωπο έγραψαν ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, ο Φώτης Κόντογλου, η Μοναχή Μάρθα και πολλοί άλλοι. Ο Σκιαθίτης
διηγηματογράφος Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης έψαλλε, μαζί με το
συμπατριώτη του διηγηματογράφο Αλέξανδρο Μωραϊτίδη, όταν λειτουργούσε ο Παπα-Νικόλας Πλανάς στα ερημικά εξωκλήσια στην
περιοχή των Αθηνών. Ο παπα-Νικόλας δεν είχε «πού την κεφαλήν κλίναι». Νήπιος του Θεού, αγιάστηκε μέσα στην απλότητα και την άσπιλη ζωή, υμνώντας τον Κύριο από πρωίας μέχρι εσπέρας και από εσπέρας μέχρι πρωίας. Έζησε όπως εκείνους που αναφέρει ο απόστολος Παύλος ως "μηδέν έχοντες και τα πάντα κατέχοντες". Ζητούσε πρώτα τη βασιλεία του Θεού και μετά όλα "προσετίθεντο αυτώ". Ας δούμε όμως τι έγραψαν για τον άγιο αυτό ιερέα εκείνοι που τον έζη¬σαν. Και πρώτα ο μεγάλος νεοέλληνας διηγηματογράφος Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης: "Μεταξύ των υπαρχόντων ιερέων υπάρχουσιν ακόμη πολλοί ενάρετοι και αγαθοί, εις τας πόλεις και εις τα χωριά. Είναι τύποι λαϊκοί, ωφέλιμοι, σεβάσμιοι. Ας μην εκφωνούσι λόγους. Ηξεύρουσιν αυτοί άλλον τρόπον πώς να διδάσκωσι το ποίμνιον. Γνωρίζω ένα ιερέα εις τας Αθήνας. Είναι ο ταπεινότερος των ιερέων και ο απλοϊκώτερος των ανθρώπων. Δια πάσαν ιεροπραξίαν αν του δώσης μίαν δραχμήν, ή πενήντα, ή μίαν δεκάραν, τα παίρνει. Αν δεν του δώσης τίποτε, δεν ζητεί. Δια τρεις δρα χμάς εκτελεί παννύχιον Ακολουθίαν, Λειτουργίαν, Απόδειπνον, Εσπερινόν, Όρθρον, Ώρας, το όλον διαρκεί εννέα ώρας. Αν του δώσης μόνον δυο δραχμάς, δεν παραπονείται. Κάθε ψυχοχάρτι, φέρον τα μνημονευτέα ονόματα των τεθνεώτων, αφού άπαξ του το δώσης, το κρατεί δια πάντοτε. Επί δύο, τρία έτη εξακολουθεί να μνημονεύη τα ονόματα. Εις κάθε προσκομιδήν μνημονεύει δυο ή τρείς χιλιάδας ονόματα. Δεν βαρύνεται ποτέ. Η προσκομιδή παρ' αυτώ διαρκεί δυο ώρας. Η Λειτουργία άλλες δύο. Εις την απόλυσιν της Λειτουργίας, όσα κομμάτια έχει εντός του ιερού από πρόσφορα ή αρτοκλασίαν, τα μοιράζει όλα εις όσους τύχουν. Δεν κρατεί σχεδόν τίποτε… "Μιάν φοράν έτυχε να χρεωστή μικρόν χρηματικόν ποσόν, και
ήθελε να το πληρώση. Είχε δέκα ή δεκαπέντε όραχμάς, όλα εις χαλκόν. Επί δυο ώρες εμετρούσεν, εμετρούσεν, εμετρούσεν, και δεν ημπορούσε να τα εύρη πόσα ήσαν. Τέλος είς άλλος χριστιανός έλαβε τον κόπον και του τα εμέτρησεν. Είναι ολίγον τι βραδύγλωσσος και περισσότερον αγράμματος. Εις τας ευχάς, τας περισσοτέρας λέξεις τας λέγει ορθάς, εις το Ευαγγέλιον, τάς περισσοτέρας εσφαλμένας. Θα είπητε, διατί η αντίθεσις αυτή; Αλλά τάς ευχάς τας ιδίας απαγγέλλει καθ' εκάστην, ενώ την δείνα περικοπήν του Ευαγγελίου θα την αναγνώση άπαξ ή δις ή, το πολύ, τρις του έτους, εξαιρέσει ορισμένων περικοπών συχνά, αλλ' ατάκτως επανερχομένων, ως εις τους Αγιασμούς, εις τας Παρακλήσεις. Τα λάθη όσα κάμνει εις την ανάγνωσιν, είναι πολλάκις κωμικά. Και όμως εξ όλων των ακροατών του, εξ όλου του εκκλησιάσματος, κανείς μας δεν γελά. Διατί; Τον εσυνηθίσαμεν και μας αρέσει. Είναι αξιαγάπητος. Είναι απλοϊκός και ενάρετος. Είναι άξιος του πρώτου Μακαρισμού του Σωτήρος.

"Τώρα υποθέσατε ότι αυτός ο ίδιος ιερεύς είχεν εξέλθει από το βέλτιον; Θα ήτο πασαλειμμένος με ολίγα ατελή, κακοχώνευτα και συγκεχυμένα γράμματα, με περισσοτέραν οίησιν και αξιώσεις. Θα ήτο δια τούτο καλύτερος;" 0 Παπαδιαμάντης αναφέρεται επίσης και σ' ένα από τα πιο σημαντικά διηγήματά του στον Παπα-Νικόλα: "Στα Τραγούδια του θεού". Αυτή τη φορά τον αναφέρει ονομαστικά. Λέγει ο Παπαδιαμάντης, ότι η μικρή Κούλα πέθανε και οι ψάλτες μαζί με τους ιερείς έψαλλον το "δεύτε τελευταίον ασπασμόν" και συνεχίζει λέγοντας χαρακτηριστικά: "Μόνος ο παπα-Νικόλας από τον Άη-Γιάννη του Αγρού, ο Ναξιώτης, εφαίνετο ότι έπιανε χωριστήν ακολουθίαν, εμουρμούριζε μέσα του, και τα όμματά του εφαίνοντο δακρυσμένα. "Τι μουρμουρίζεις παπά;", του είπα από το όπισθεν του στασιδίου, όπου είχεν ακουμβήσει. "Λέγω την ακολουθίαν των νηπίων μέσα μου", είπεν ο παπα-Νικόλας. Εις αυτό το άκακον αρμόζει η ακολουθία των νηπίων".

Το 1984, κυκλοφόρησε στην Αθήνα ο βίος και τα περιστατικά της ζωής του παπα-Νικόλα Πλανά, όπως τα είδε και τα έζησε από κοντά για είκοσι και περισσότερα χρόνια, η Ουρανία Παπαδοπούλου, η μετέπειτα μοναχή Μάρθα και με πρόλογο του Φώτη Κόντογλου. Γράφει για τη βιογραφία του παπα-Νικόλα, όπως τη συνέγραψε η μοναχή Μάρθα και για τον άγιο και απλοϊκό ιερέα του Υψίστου ο Φώτης Κόντογλου, ο Κυδωνιεύς:

"Τέτοιος βίος, μονάχα από τέτοιαν βιογράφον θα έπρεπε να
γραφή, όπωςς η σεβάσμια Μοναχή Μάρθα, η εν ευσεβεία γηράσασα παρά τους πόδας όχι του σοφού Γαμαλιήλ, αλλά Νικολάου του Απλού. Ωσάν να ήτο η σκιά του γέροντα, δεν άφησε μήτε ένα κρυφόν μορφασμό του, μήτε ένα γρήγορο και απαρατήρητο βλέμμα του, μήτε τον παραμικρό λόγο του, μήτε ένα μουρμουρητό του, μήτε μιά κίνησή του, που να μην τα τύπωσε βαθιά μέσα στην ψυχή της. Όσα απ' αυτά μπόρεσε, τα έγραψε μ' έναν τρόπο απλόν κι απερίτεχνο, που ταιριάζει με τον αγαπημένο γέροντά της. Είναι κι αυτή μία από τις ψυχές που ζήσανε με φόβο και αγάπη Κυρίου, όπως εκείνη η Άννα, η θυγάτηρ του Φανουήλ που επέραοε τη ζωή της μέσα στο ναό, ανάβοντας τα κεράκια που έφεγγαν σαν νάτανε πνεύματα, κ' ευφραινόμενη από το λιβάνι που έβγαινε σαν μυρίπνοο σύννεφο από το θυμιατήρι του παπα-Νικόλα, του νέου Συμεών. Από νεότητός της δεν απέλειπε από τις αγρυπνίες κι από τις λειτουργίες, που γινόντανε εκείνον τον καιρόν στον Άγιο Ελισσαίο, με ψάλτη τον Παπαδιαμάντη και τον Μωραϊτίδη, στον Άγιο Γιάννη τον Κυνηγό, στους Τρεις Ιεράρχες του Παγκρατίου, στον Άγιο Γεώργιο στο Κουκάκι, στον Άγιο Λάζαρο, στον Άγιο Φανούριο του Παγκρατίου, στον Άγιο Σπυρίδωνα του Μαντουκά, στον Άγιο Δημήτρη τον Δουμπαρδιάρη κοντά στην Ακρόπολη, και σ' ένα πλήθος ερημοκκλήσια γύρω στην Αθήνα. Όπου πήγαινε ο γέροντας, από πίσω κι ο ίσκιος του, η μοναχή Μάρθα. Ευλογία του Θεού είναι για μας που την έχουμε ακόμα ζωντανή μεταξύ μας, και ακούμε την κατανυκτική, μα μαζί έξυπνη και ιλαρή ομιλία της. Είναι μια ποιήτρια της Ορ¬θοδοξίας, χωρίς να γράψη άλλο τίποτα, παρεκτός από τα σημειώματα για τον αγαπημένο της «Παππού», που τυπώνονται σε τούτο το μικρό βιβλίο. Αξίζει όμως να δούμε τη μαρτυρία της Ουρανίας Παπαδοπούλου (μοναχής Μάρθας) μέσα από τα περιστατικά που αφηγείται και που αποδεικνύουν εύγλωτα την αγιότητα του απλοϊκού ποιμένα, του παιδιού αυτού της Βασιλείας. Γράφει η μοναχή Μάρθα: «Μια μέρα πήραμε ένα αμάξι να μας πάη, μαζί με τον Παππού, από τον Προφήτη Ελισσαίον στην οδόν Χέϋδεν. Όταν φθάσαμε, είπαμεν στον αμαξά, να πλησίαση το αμάξι κοντά στο πεζοδρόμιο, για να κατεβή με ευκολία ο Παππούς. Ο αμαξάς απαντά ειρωνικώς: "Από σας περίμενα να μου το ειπήτε; Μήπως ξέρετε με ποιόν έχετε να κάνετε; μήπως ξέρετε τον θησαυρόν"; Και τον κατέβασε από το αμάξι του σαν να κατέβαζε άγια λείψανα. Οι άνθρωποι που περίμεναν τον Παππού τον πήραν μέσα. Και αυτός -ο αμαξάς - άρχισε να μας λέγη τι του είχε συμβή. "Κάποτε εις τον Νέον Κόσμον, εγίνετο ένας γάμος και με
έστειλεν η οικογένεια του γαμβρού να πάρω τον παπα-Νικόλα,
που έμενε στη Γαργαρέττα. Επήγα στο σπίτι του παπά, ο οποίος
καθώς βγήκε από το σπίτι του, και τον είδανε τα άλογα μου
αφήνιασαν τόσο πολύ, ώστε ήτο αδύνατον να τα συγκρατήσω.
Σήκωναν τα πόδια τους σούζες κ.τ.λ. Λέγω εις τον γέροντα:
"Πάτερ μου, είναι αδύνατον να σε πάρω εις το αμάξι μου με
τέτοια ταραχή που έχουν τα άλογα μου. Θα τρέξω μια στιγμή να τους ειδοποιήσω, ότι δεν σε πήρα στο αμάξι».

«Δεν πειράζει, παιδί μου, του είπε, πηγαίνω με τα πόδια μου». Τι μεγάλη έκπληξις με περίμενε, έλεγε ο αμαξάς, όταν έφθασα κοντά στο σπίτι του γαμβρού και βλέπω τον παπα-Νικόλα (γνωστόν για την βραδυπορίαν του) να περπατή στο πεζοδρόμιο, κοντά σχεδόν στο σπίτι του γαμβρού! Μπορείτε να καταλάβετε, μας έλεγε, πόση απόστασις είναι από τον Άγιον Ιωάννην της Γαργαρέττας, ως τον Νέον Κόσμον».

Και ρώτησε: «Πέστε μου και σεις, πώς πήγε περπατώντας, ενώ εγώ δεν είχα φθάσει ακόμα στο σπίτι»; Και αυτός, δηλαδή, ο αμαξάς, επίστευσε ότι πραγματικά κάποια υπερφυσική δύναμις τον επήγε, ή μάλλον τον βοήθησε, καθώς και μεις όλοι που τον ξέραμε το πιστεύουμε».

Ας δούμε ακόμη ένα συγκλονιστικό περιστατικό από τη ζωή του παπα-Νικόλα Πλανά, που δείχνει, πόσο μακάριοι είναι όσοι πορεύονται στο νόμο του Θεού. Γράφει η μοναχή Μάρθα: «Μια κυρία, ήταν από τους τύπους εκείνους, πού έχουν την
δαιμονικήν περιέργειαν να δοκιμάζουν τους Αγίους, με την
προσπάθειαν να εύρουν αιτία να εξαπολύσουν λιβέλλους εναντίον
των Ιερωμένων. Όταν άκουσε τας αρετάς του πατρός Νικολάου,
απεφάσισε να τον δοκιμάση. Πήγε μια μέρα στην εκκλησία, και
του λέγει: "Να έλθης, πάτερ μου, στο σπίτι να μου κάμης 40
παρακλήσεις, διότι έχω οικογενειακές φουρτούνες, θα σε περιμένω κάθε απόγευμα". «Μετά χαράς, παιδί μου», της είπε. Της πήρε την διεύθυνσιν και την επομένην, επήγε. Της έκαμε την
παράκληση. Στο τέλος του έδωσε μια δεκάρα. Την πήρε απαθώς.
Του λέγει: "Και αύριο σε περιμένω".

"Μετά χαράς", επανέλαβε ο πατήρ. Επήγε την επομένην κατάκοπος ως συνήθως και γέρων πλέον, της έκαμε πάλι παράκληση, και αυτή πάλι του έδωσε μια δεκάρα. Την πήρε και πάλιν ο πράος αθώος. Αυτό επανελήφθη 40 ημέρες. Να του δίνη μια δεκάρα κάθε παράκληση και η αγιότης του να εξακολουθεί να πηγαίνει. Στο τέλος έπεσε στα πόδια του συντετριμμένη και του ζήτησε συγχώρεση
και του είπε: "Συ είσαι ο ενδεδεγμένος ιερεύς της υπομονής
και του καθήκοντος!"



πηγή:η εφημερίδα της ρωμηοσύνης

Read more: http://iereasanatolikisekklisias.blogspot.com/2010/03/blog-post_128.html#ixzz1LPVW5awc

Γέρων Φιλόθεος Ζερβάκος: ἀναμνήσεις...

Ἀρχιμ. Φιλόθεος Ζερβάκος, Πάρος 

ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ ΜΟΥ ΑΠΟ ΤΟΝ

ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗΝ ΚΑΙ ΜΩΡΑΪΤΙΔΗΝ

Τοὺς ἐγνώρισα καὶ τοὺς δύο καλῶς καὶ συνεδέθην μετ' αὐτῶν διὰ τοῦ συνδέσμου τῆς κατὰ Χριστὸν ἀγάπης. Τοὺς ἐγνώρισα κατὰ τὰ ἔτη 1905 – 1907, ὑπηρετῶν εἰς τὰς τάξεις τοῦ στρατοῦ. Ἐγνώρισα πρῶτον τὸν ἀείμνηστον Ἀλέξανδρον Παπαδιαμάντην, τὸν ὁποῖον παρηκολούθουν τακτικῶς ψάλλοντα εἰς τὸν δεξιὸν χορὸν κατὰ τὰς ὁλονυκτίας, αἳ ὁποῖαι ἐγίνοντο εἰς τὸ ἐκκλησάκι τοῦ προφήτου Ἐλισαιὲ πλησίον του Παλαιοῦ Στρατῶνος. Κατόπιν ἐκεῖ ἐγνώρισα καὶ τὸν Ἀλέξανδρον Μωραϊτίδην, ὅστις ἔψαλλε ἀριστερά. Ἔψαλον δὲ καὶ οἱ δύο μετὰ πολλῆς συνέσεως, προσοχῆς, φόβου καὶ κατανύξεως, ἀποφεύγοντες τὰς ἀτάκτους, τὰς θεατρικᾶς καὶ θυμελικᾶς φωνᾶς. Ἔψαλλον καθὼς τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον διὰ τοῦ Προφητάνακτος Δαυΐδ ἐν ψαλμοῖς διδάσκει λέγον «Ψάλλατε τῷ Θεῶ ἠμῶν, ψάλλατε... καλῶς ψάλλατε... ψάλλατε συνετῶς (Ψάλμ. 32, 36) καὶ καθὼς ὁρίζουν οἱ θεσπέσιοί της Ἁγίας ἠμῶν Ἐκκλησίας Ἅγιοι Πατέρες. «Τοὺς ἐπὶ τὸ ψάλλειν ἐν ταῖς Ἐκκλησίαις παραγενομένους βουλόμεθα, μήτε βοαῖς ἀτάκτοις κεχρῆσθαι καὶ τὴν φύσιν πρὸς κραυγὴν ἐκβιάζεσθαι, μήτε τί ἐπιλέγειν τῶν μὴ Ἐκκλησία ἁρμοδίων τὲ καὶ οἰκείων, ἀλλὰ μετὰ πολλῆς προσοχῆς καὶ κατανύξεως τὰς τοιαύτας ψαλμωδίας προσάγειν τῷ τῶν κρυπτῶν ἐφόρω Θεῶ· εὐλαβεῖς γὰρ ἔσεσθαι τοὺς...

υἱοὺς Ἰσραὴλ (Λευϊτικὸν ΙΕ', 31) τὸ ἱερὸν ἐδίδαξε λόγιον» (Κανὼν τῆς ΣΤ' Οἰκουμενικῆς Συνόδου).

Μέχρι σήμερον ποὺ ἔχουν παρέλθη 45 ἔτη, ὁσάκις ἀναπολήσω εἰς τὴν μνήμην μου τὸν Παπαδιαμάντην καὶ τὸν Μωραϊτίδην καὶ τὰς κατανυκτικᾶς ἐκείνας ἀγρυπνίας καὶ ἱεράς μυσταγωγιας, τὰς ὁποίας ἐτέλουν οἱ ἀείμνηστοι π. Ἀντώνιος καὶ ὁ ἁπλοὺς καὶ ἄκακος, ὁ πράος, ὁ ἀκέραιος καὶ ταπεινὸς τὴ καρδία παπὰ-Νικόλαος ὁ Πλανᾶς, μοὶ φαίνεται ὡσὰν νὰ ἀκούω τὴν ἱερὰν ἐκείνην ὑμνωδίαν, ἡ ὁποία ὠμοίαζε ὡσὰν ὑμνωδία ἀγγελικὴ καὶ προσευχὴ κατανυκτική, ἡ ὁποία ἐξαϋλώνει τρόπον τινὰ τὸν ἄνθρωπον, τὸν ἀναβιβάζει νοερῶς εἰς τὰ οὐράνια καὶ τὸν πλησιάζει καὶ τὸν ἐνώνει μὲ τὸν Θεόν. Ἐὰν κατ' αὐτὸν τὸν τρόπον, τὸν σεμνόν, τὸν εὔσχημον ἐτελοῦντο εἰς ὄλας τὰς ἐκκλησίας αἳ ἱεραὶ ἀκολουθίαι καὶ θεῖαι μυσταγωγίαι, μεγίστην ὠφέλειαν θὰ ἐλάμβανον ὅλοι οἱ χριστιανοί. Δυστυχῶς, τὰς περισσοτέρας ἐκκλησίας οἱ ψάλλοντες καὶ ἱερουργοῦντες μὲ τὰς ἀτάκτους, τὰς ἀσήμους καὶ ἀνοικείους φωνᾶς, τὰς κινήσεις χειρῶν, ποδῶν κ.λ. μελῶν τὰς μετέβαλον εἰς θέατρα καὶ οὐδεμία ὠφέλεια ψυχικὴ προσγίνεται, διότι ἡ Βυζαντινὴ Ἐκκλησ. μουσική, ἡ κατανυκτικὴ καὶ εὔσχημος, ἡ ψυχωφελὴς καὶ σωτήριος ἐφυγαδεύθη καὶ ἀντικατεστάθη εἰς τοὺς περισσοτέρους ναοὺς διὰ τῆς εὐρωπαϊκῆς θεατρικῆς μουσικῆς, ἤτις εὐχαριστεῖ καὶ τέρπει ὄχι τὴν ψυχήν, ἀλλὰ τὴν ἀκοήν, οὐχὶ τῶν εὐλαβῶν χριστιανῶν, τῶν ταπεινῶν καὶ φοβουμένων τὸν Θεόν, ἀλλὰ τῶν ἐν τοῖς θεάτροις καὶ κινηματογράφοις φοιτώντων.

Ἡ δὲ λεγομένη τετραφωνία, ψαλλομένη παρὰ ψαλτῶν ἐνίων ἀνευλαβῶν, ἐχόντων τὰ ὀπίσθια τῶν ἐστραμμένα πρὸς τὰς ἁγίας εἰκόνας καὶ τὸ ἅγιον θυσιαστήριον, οἵτινες ἐν θεάτροις καὶ ἐν καπηλείοις τραγωδούσιν, ἔχοντες τελείαν ἄγνοιαν τῶν ἱερῶν κανόνων τῶν περὶ ὑμνωδίας καὶ ψάλλουν μόνον τῷ στόματι καὶ οὐχὶ τῷ νοΐ καὶ τὴ καρδία, εἶναι μία τερατοφωνία, εἶναι τραγέλαφος. Δὲ θὰ λησμονήσω τὴν εὐλάβειαν καὶ προσοχὴν μὲ τὴν ὁποίαν ἔψαλλον οἱ ἀείμνηστοι διδάσκαλοι Μωραϊτίδης καὶ Παπαδιαμάντης, μὲ τὴν σιγανὴν καὶ ταπεινὴν φωνὴν τῶν.

Ἐφαίνοντο ὄχι ὅτι ἔψαλλον ἀλλ' ὅτι προσηύχοντο καὶ συνωμίλουν μὲ τὸν Θεόν. Ὁ δὲ Παπαδιαμάντης ὅταν ἔψαλλε τὰ τροπάρια τῆς Δευτέρας Παρουσίας: «Ὅταν μέλλεις ἔρχεσθαι κρίσιν δικαίαν ποιῆσαι, Κριτὰ δικαιότατε... ὅταν τίθενται θρόνοι καὶ ἀνοίγονται βίβλοι καὶ Θεὸς εἰς κρίσιν καθέζηται... Ἐννοῶ τὴν ἡμέραν ἐκείνην καὶ τὴν ὥραν, ὅταν μέλλομεν πάντες γυμνοὶ καὶ ὡς κατακριτοι τῷ ἀδεκάστω Κριτὴ παρίστασθαι...» τὰ ἔψαλλε μὲ τοιαύτην συναίσθησιν καὶ φόβον, ὥστε ἐφαίνετο ὡσὰν νὰ ἵστατο ἔμπροσθέν του φοβεροῦ Κριτηρίου. Ὅταν δὲ ἔψαλλε τὰ τοῦ Παραδείσου τροπάρια, ἐφαίνετο ὡσὰν νὰ ἐξίστατο καὶ ἠρπάζετο ὡς εἰς Παράδεισον. Ὠσαύτως ὅταν ἔψαλλε τὰ Ἀναστάσιμα τροπάρια καὶ κανόνας, ἐφαίνετο ὡς χαίρων καὶ ἀλλόμενος, καθὼς ὁ Θεοπάτωρ Δαυΐδ πρὸ τῆς σκιώδους Κιβωτοῦ ἤλατο σκιρτῶν.

Ἐπειδὴ δὲ ἔψαλλον μετὰ συνέσεως καὶ εὐλαβείας, δὲν ἐπέτρεπον εἰς ψάλτας ποὺ ἤρχοντο διὰ νὰ ψάλωσι εἰς τὰς ἀγρυπνίας, ἐὰν καὶ ἐκεῖνοι δὲν ἔψαλλον συνετῶς καὶ μεταχειρίζοντο ὄχι τὰς φυσικᾶς τῶν φωνᾶς, ἀλλὰ θυμελικᾶς, προσποιητᾶς καὶ ἀτάκτους φωνᾶς. Ὁ δὲ Παπαδιαμάντης ὅστις ἦτο καὶ εὐέξαπτός τους ἐδίωκε.

-Φύγετε, τοὺς ἔλεγε, ἐδῶ εἶναι τόπος προσευχῆς. Πηγαίνετε νὰ τραγουδήσετε εἰς τὰ θέατρα.

Πολλάκις καὶ ἐμὲ ὅστις ἤμην βοηθός του καὶ μαθητής, ὅταν ἔκανα καμμίαν παραφωνίαν ἢ παρατονίαν, μὲ ἐδίωκεν.

-Φύγε, μοὶ ἔλεγε, παῦσε, κλεῖσε τὸ στόμα σου, ἀπρόσεκτε.

Ἐγὼ παραμέριζα, ἀλλὰ γρήγορα τοῦ περνοῦσε ὁ θυμὸς καὶ πάλιν μὲ ἐκάλει.

-Κώστα, ἔλα νὰ ψάλης.

Ἐγὼ ἐπειδὴ εἶχον ζῆλον νὰ μάθω ἀμέσως, ἔτρεχον καὶ ἔψαλλον. Ἦτο δὲ τόσο ταπεινός, ὥστε πολλάκις μετὰ τὸ τέλος τῆς ἀγρυπνίας ἔμπροσθεν πολλῶν μοὶ ἐζήτει συγχώρησιν.

-Κώστα, μοὶ ἔλεγεν (τοῦτο ἦτο τὸ κοσμικόν μου ὄνομα), νὰ μὲ συγχωρέσης διότι σὲ ἐλύπησα.

Καὶ ἐγὼ τῷ ἔλεγον:

-Ἐγὼ πταίω, διδάσκαλε, διότι εἶμαι ἀπρόσεκτος. Σὲ εὐχαριστῶ δὲ διότι μὲ τὰς παρατηρήσεις πού μου κάμνεις γίνομαι προσεκτικώτερος καὶ μὲ τὰς ἐπιπλήξεις μὲ διδάσκεις τὴν ὑπομονὴν τῆς ὁποίας ἔχω ἀνάγκην.

Ὁμολογῶ, ὅτι ἀπὸ τὴν τάξιν ἐκείνην ἡ ὁποία παρετηρεῖτο εἰς τὸ ἐκκλησάκι ἐκεῖνο τοῦ προφήτου Ἐλισαιὲ ἔλαβον μεγάλην ὠφέλειαν. Ἐκεῖνοι ποὺ τὸ κατεδάφισαν ἔδειξαν μεγάλην ἀσέβειαν καὶ συνιστῶ εἰς πάντας τοὺς Ἕλληνας λογοτέχνας καὶ λογογράφους ὡς πνευματικὸς πατὴρ νὰ ἀπαιτήσουν παρὰ τού Σου Ὑπουργείου τῆς Παιδείας καὶ παρὰ τῆς Ἱερᾶς Συνόδου καὶ τῆς Ἀρχαιολογικῆς Ἐταιρίας νὰ ἀνοικοδομηθῆ νέον ἐκκλησίδιον εἰς τὸν ἴδιον τόπον ὅπου ὑπῆρχε τὸ παλαιόν, διὰ νὰ παραμείνη ὡς μνημεῖον διὰ τὰς μελλούσας γενεᾶς, νὰ τὸ βλέπωσιν οἱ νέοι λογοτέχναι καὶ νὰ τὸ ἐπιδεικνύωσι καὶ εἰς τοὺς ξένους λογοτέχνας, τοὺς ἐπισκεπτομένους τὴν Ἑλλάδα, διὰ νὰ πληροφορῶνται ὅτι εἰς αὐτὸν τὸν ἱερὸν τόπον, εἰς αὖτο τὸ ἐκκλησίδιον, οἱ κορυφαῖοι τῶν λογογράφων τῆς Ἑλλάδος ὡς εὐσεβέστατοι ἐτέλουν ἀγρυπνίας προσευχόμενοι, ἄδοντες, ψάλλοντες, αἰνοῦντες καὶ εὐλογοῦντες τὸν Θεόν.

Οὐ μόνον δὲ ἐγὼ ὠφελήθην, ἀλλὰ καὶ ἄλλοι πολλοὶ φοιτῶντες εἰς τὰς ἀγρυπνίας ἐκείνας, ἀκούοντες μετὰ κατανύξεως τὰς ἀναγνώσεις εἰς τοὺς βίους τῶν Ἁγίων, εἰς τοὺς λόγους περὶ ψυχῆς, περὶ μελλούσης κρίσεως, περὶ Παραδείσου, περὶ κολάσεως, τοὺς ὁποίους λόγους μὲ ἁπλὴν φράσιν ἠρμήνευεν ἐνίοτε ὁ Μωραϊτίδης.

Τινὲς ἐξ αὐτῶν μισήσαντες τὸν μάταιον κόσμον καὶ καταφρονήσαντες πάντα τὰ ἐπίγεια ὡς φθαρτὰ καὶ ρέοντα, ἀγαπήσαντες δὲ τὸν Θεὸν καὶ τὰ οὐράνια καὶ ἀεὶ διαμένοντα, ἐγκατέλειπον τὸν κόσμον καὶ τὰ ἐν κόσμω καὶ ἠκολούθησαν διὰ τῆς μοναχικῆς πολιτείας τὸν Χριστόν, ἐξ ὧν τινὲς διέπρεψαν ἐπ' ἀρετή, φιλομαθεία καὶ ὀσιότητι βίου, πολλοὶ δὲ ἔγιναν ἡγούμενοι μονῶν. Εἰς ἐκ τῶν πρώτων ὅστις ἠσπάσθη τὸν μοναχικὸν βίον καὶ ἦρεν τὸν Σταυρὸν τοῦ Κυρίου ἐπ' ὤμων καὶ ἠκολούθησεν Αὐτόν, ἦτο ὁ ἐξ Αἰγίνης ἰατρὸς Σπυρίδων Καμπανάος, ὁ διὰ τοῦ ἀγγελικοῦ σχήματος ἐπικληθεῖς Ἀθανάσιος Λαυριώτης ὁ μελετηρότατος καὶ πολυγραφώτατος, ὁ ἱδρυτὴς τῆς Ἁγιορειτικῆς Βιβλιοθήκης.

Οὗτος ὄτε ἔτι ἦτο νέος καὶ φοιτητὴς τῆς Ἰατρικῆς, ἦτο καὶ τακτικὸς θιασώτης τῶν ἀγρυπνιῶν, αἴτινες ἐγίνοντο εἰς τὸν προφήτην Ἐλισαιέ, ψάλλων μελωδικότατα. Ὄτε δὲ ἔλαβε τὸ δίπλωμα τῆς Ἰατρικῆς, κατανοήσας ὡς φρόνιμος καὶ νουνεχὴς τὴν τοῦ Κυρίου φωνήν: «Ὅστις θέλει ὀπίσω μου ἐλθεῖν ἀπαρνησάσθω ἑαυτὸν καὶ ἀράτω τὸν Σταυρὸν αὐτοῦ καὶ ἀκολουθείτω μοί... καὶ ὁ φιλῶν πατέρα ἢ μητέρα ὑπὲρ ἐμέ, οὐκ ἔστί μου ἄξιος...», ἀφῆκε τὸν κόσμον καὶ τὰ ἐν κόσμω, γονεῖς, ἀδελφούς, φίλους, τιμᾶς, δόξας καὶ ἀναπαύσεις προσκαίρους καὶ κατέφυγεν εἰς τὴν ἐν τῷ Ἁγίω Ὄρει τοῦ Ἄθωνος Ἱερὰν Μονὴν τῆς Μεγίστης Λαύρας, ἔνθα ἐπὶ πολλὰ ἔτη τὸν μοναχικὸν ἀνύσας δίαυλον, ἐν ἀρεταῖς, νηστείαις, ἀγρυπνίαις καὶ προσευχαῖς, ἐν συγγραφαῖς καὶ μεταφράσεσιν ὠφελίμων βιβλίων, ἐδόξασε καὶ ἐτίμησε τὸν Θεόν, τὸ μοναχικὸν πολίτευμα καὶ τὸ Ἁγιώνυμον Ὅρος τοῦ Ἄθωνος.

Τούτου τὸ παράδειγμα ἠκολούθησαν καὶ ἄλλοι τινὲς καὶ μεταξὺ αὐτῶν καὶ ὁ ὑποφαινόμενος, μετὰ τοῦ πνευματικοῦ ἀδελφοῦ καὶ φίλου μου Νικολάου Μητροπούλου, δικηγόρου, ἀνεψιοῦ τοῦ ἀειμνήστου Ἀρχιεπισκόπου Πατρὼν Ἰεροθέου Μητροπούλου, γραμματέως τότε τοῦ μεγάλου καταστήματος τοῦ Δήμ. Τερζοπούλου, μὲ τὸν ὁποῖον ἐγνωρίσθην εἰς τὰς ἀγρυπνίας καὶ ἀφοῦ ἐγνωρίσθημεν, ἐμείναμεν σύνοικοι ἐπὶ 1 ½ ἔτος καὶ ὁμοὺ ἀνεχωρήσαμεν ἐξ Ἀθηνῶν δὶ' Ἅγιον Ὅρος τὴν 8ην Μαΐου, ἑορτὴν τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου.

Μετὰ τὴν ἀγρυπνίαν καὶ ἱερὰν μυσταγωγίαν, ἢν παρηκολουθήσαμεν εἰς τὸ ἐκκλησάκι τοῦ Προφήτου Ἐλισαιέ, μᾶς ἐφιλοξένησεν εἰς τὸν οἶκον τοῦ μαζὶ μὲ τὸν Παπαδιαμάντην ὁ φιλομόναχος καὶ φιλόξενος Νίκ. Μπούκης καὶ ἀποχαιρετίσαντες τοὺς Παπαδιαμάντην καὶ Μωραϊτίδην, κατήλθομεν εἰς Πειραιά, ὅπου μας συνώδευσαν ὁ Νικόλαος Μπούκης, ὁ ἐκ τοῦ ἠρωϊκοῦ Σουλίου ταγματάρχης Κώνστ. Σμπόνιας, πνευματικὸν τέκνον τοῦ ἐν Πάρω Ὁσίου Ἀρσενίου, καὶ ὁ ἐκ Σίφνου γραμματεὺς τοῦ Ὑπουργείου τῶν Ἐσωτερικῶν Στάμ. Γαϊτάνος, οἵτινες ἤσαν τακτικώτατοι εἰς τὰς ἀγρυπνίας.

Φθάσαντες εἰς Θεσσαλονίκην, οἱ Τοῦρκοι μᾶς ἐθεώρησαν ὡς κατασκόπους, καὶ ἐμὲ διασωθέντα ὡς ἐκ θαύματος τὴ μεσιτεία τοῦ Μεγαλομάρτυρος Δημητρίου, μὲ ἐπέστρεψαν εἰς τὴν Ἑλλάδα, τὸν δὲ φίλον μου Νικόλαον Μητρόπουλον τὴ μεσιτεία γνωστοῦ του Τούρκου ἀξιωματικοῦ τὸν ἀπέστειλαν εἰς Ἅγιον Ὅρος. Μεταβὰς εἰς τὴν Ἱερὰν Μονὴν Σίμωνος Πέτρας ἔλαβε τὸ ἀγγελικὸν σχῆμα, κληθεῖς Νεῖλος καὶ διορισθεῖς, ὡς ἐγγράμματος, γραμματεὺς τῆς Κοινότητας τοῦ Ἁγίου Ὅρους, ζήσας ὀλίγα ἔτη ἐν ἄκρα ἀρετὴ καὶ ὀσιότητι, ἐν ταπεινώσει, ἐν φιλαδελφία καὶ ἀγάπη εἰλικρινεῖ πρὸς τὸν Θεὸν καὶ τὸν πλησίον καὶ εὐάρεστος τῷ Θεῶ γενόμενος, τελειωθεῖς ἐν ὀλίγω ἐπλήρωσε χρόνους μακρούς.

Ἐγὼ δὲ ὁ εὐτελὴς καὶ ἐλάχιστος, ἐπιστρέψας εἰς Ἑλλάδα, ἦλθον καὶ ἐκοινοβίασα εἰς τὴν Ἱερὰν Κοινοβιακὴν Μονὴν τῆς Ζωοδόχου Πηγῆς, εἰς ἢν καὶ εὑρίσκομαι ἄρτι καὶ ἀναμένω τὴν ἐντεῦθεν ἀναχώρησιν καὶ μετάβασιν εἰς τὴν ἀληθινὴν πατρίδα, τὴν οὐράνιον Ἱερουσαλήμ, τὴν κραταιὰν καὶ ἀνόλεθρον.

Μετὰ ἀπὸ ἠμᾶς ἠκολούθησε μετ' ὀλίγον καὶ ὁ ἀνωτέρω ρηθεῖς ἐκ Σίφνου Σταμάτιος Γαϊτάνος, ἐλθῶν κατ' ἀρχὰς εἰς τὴν Ἱερὰν ἠμῶν Μονὴν καὶ κατόπιν μεταβὰς εἰς τὴν πατρίδα τοῦ Σίφνον, ὅπου καρεῖς μοναχὸς ἐχειροτονήθη Ἱερεὺς καὶ Ἡγούμενος τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Βρύσεως. Ἀποσυρθεῖς τῆς Ἱερᾶς Μονῆς, ἐφησυχάζει ἐν Φυρογείοις. Μετὰ ταῦτα ἦλθον εἰς τὴν ἐνταύθα Ἱερὰν ἠμῶν Μονὴν ἐκ τῶν φοιτώντων εἰς τὰς ἀγρυπνίας τοῦ Προφήτου Ἐλισαιέ, ἄλλοι πέντε, ὁ ἐκ Νάξου Ἀντώνιος Κούρτης, ὅστις ἦτο κανδηλανάπτης εἰς τὸν ναὸν τοῦ Προφήτου Ἐλισαιέ, ὁ ἐκ Δεσφίνης τῆς Παρνασσίδος Ἰωάννης Σιδέρης, νῦν ἱερομόναχος Ἠλίας, ὁ ἐκ Σμύρνης Ἔμμ. Φωτιάδης, ὁ ἐκ Κῶν/πόλεως Ἔμμ. Νιώτης, γενόμενος μοναχός, ὁ μὲν πρῶτος κληθεῖς Φιλόθεος, ὁ δὲ δεύτερος Μάξιμος, καὶ ὁ ἐκ Κέας Θεόφιλος Ζάμαρος, ἱερομόναχος πνευματικός, ὅστις ἤδη εὑρίσκεται εἰς τὴν ἐν Ἀμαλιάδι Ἱερὰν Γυναικείαν Μονὴν τοῦ Προφήτου Ἡλιοῦ. Ἐκτὸς τούτων ἤσαν καὶ ἄλλοι, οἵτινες μετέβησαν εἰς Ἅγιον Ὅρος καὶ ἄλλας μονάς.

Ἀλλὰ καὶ γυναῖκες φοιτῶσαι εἰς τὰς ἀγρυπνίας ἐκείνας, ἠκολούθησαν τὸν μονήρη βίον, αἴτινες διέλαμψαν ἐν ταῖς ἀρεταῖς καὶ τὴ ὀσιότητι, ἐν αἶς ἡ ἐκ Κρήτης Ὁσία Ξένη, ἡ ἀόμματος καὶ ποιήτρια κατανυκτικωτάτων εὐχῶν καὶ δεήσεων καὶ ὕμνων, ἡ χρηματίσασα ἀρκετὰ ἔτη Ἡγουμένη εἰς τὴν ἐν Αἰγίνη Ἱερὰν Μονὴν τῆς Ἁγίας Τριάδος, τὴν ἱδρυθεῖσαν ὑπὸ τοῦ Ἁγίου Νεκταρίου πρώην Πενταπόλεως, ἡ μοναχὴ Κασσιανὴ ὑποτακτική της ἀνωτέρω Ξένης καὶ διάδοχός της Ἠγουμενείας, ἡ Νεκταρία Γιαβοπούλου χρηματίσασα καὶ αὐτὴ Ἡγουμένη εἰς τὴν ἰδίαν Μονήν, ἡ Παρθενία Μάνδηλα, ἤτις ἐχρημάτισε Ἡγουμένη τῆς ἐν Πάρω Γυναικείας Μονῆς Μεταμορφώσεως Χριστοῦ καὶ ἄλλαι πολλαί.

Εἰς τὰς ἀγρυπνίας τοῦ Προφήτου Ἐλισαιὲ ἔψαλλεν ἐνίοτε καὶ ὁ ἐκ Κῶν/πόλεως μουσικοδιδάσκαλος Τσώκλης, βραδύτερον δὲ οἱ ἐκ Βόλου Στέφανος Ζήτης, ὁ κατόπιν πρεσβύτερος χειροτονηθεῖς, ὁ Ἠλίας Μάρος καὶ ὁ Διευθυντὴς τῆς «Ἁγιορειτικῆς Βιβλιοθήκης» Σώτ. Σχοινᾶς, ὁ Γεώργ. Τσαντίλης, ὁ Πάν. Τομῆς, ὁ ἐκ Πάρου Γεωργ. Στέλλας, ὅστις καὶ ἐπίτροπος ἐχρημάτισε καὶ δὶ' ἐνεργειῶν τοῦ ἐκοσμήθη τὸ ἐκκλησίδιον διὰ τοιχογραφιῶν.

Ἀμφότεροι, ὁ Παπαδιαμάντης καὶ ὁ Μωραϊτίδης ὡς ἄνθρωποι καὶ αὐτοὶ εἶχον ἀνθρωπίνους ἀδυναμίας καὶ ἀτελείας, ἐπειδὴ κατὰ τὸν Μ. Γρηγόριον «καὶ τῶν ἀρίστων ὁ μῶμος ἅπτεται, ὡς τελείου καὶ ἀναμαρτήτου ὄντος μόνου του Θεοῦ», ἀλλ' εἰς τὴν γενεὰν τὴν ὁποίαν ἔζησαν, καθ' ἢν πάντες κατὰ τὸν Προφητάνακτα Δαυΐδ ἐξέκλιναν ἅμα ἠχρειώθησαν, οὗτοι οἱ μακάριοι δὲν ἐξέκλιναν, ἀλλ' ἐστάθησαν ἑδραῖοι, στύλοι ἀκλόνητοί της εὐσεβείας, καὶ ἀκριβεῖς φύλακες τῶν παραδόσεων.

Ἐνήστευον τὰς ὑπὸ τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων καὶ τῆς Ἐκκλησίας νενομοθετημένας νηστείας, ἠγρύπνουν, προσηύχοντο καὶ κατεγίνοντο εἰς τὴν μελέτην τῶν Ἁγίων Γραφῶν, τῶν συγγραμμάτων τῶν Ἁγίων Πατέρων καὶ διδασκάλων τῆς Ἁγίας ἠμῶν Ἐκκλησίας. Εἰς τὰ συγγράμματα τῶν εἶναι καταφανὴς ἡ εὐλάβεια τῶν καὶ ἀφοσίωσις πρὸς τὸν Θεόν, τοὺς Ἁγίους Πατέρας καὶ ἱερᾶς παραδόσεις. Ἤσαν ἀκτήμονες, ἔζων λιτότατα καὶ ἐνεδύοντο ταπεινὰ καὶ πενιχρά. Ὁ δὲ Παπαδιαμάντης ἦτο πάντοτε πτωχός, διότι ὅ,τι εἶχε ἢ τῷ ἔδιδον, τὰ διένειμε τοῖς πτωχοῖς. Πολλάκις οἱ φίλοι του βλέποντες ὅτι τὰ ἐνδύματά του ἤσαν πεπαλαιωμένα, τῷ ἐπρόσφερον καινουργή, ἀλλ' ἐκεῖνος δὲν ἐδέχετο, καὶ ὅταν τὰ ἐνδύματά του καὶ σανδάλια καθίσταντο ἄχρηστα, τότε τὰ ἀντικαθίστα. Ἐφρόντιζον καὶ οἱ δύο νὰ στολίζουν ὄχι τὸ φθαρτὸν καὶ θνητὸν σῶμα τῶν, ἀλλὰ τὴν ἄφθαρτον καὶ ἀθάνατον ψυχὴν τῶν μὲ ἀρετᾶς, ἐμίσουν καὶ ἀπεστρέφοντο πάντα νεωτερισμὸν καὶ τὸν σημερινὸν ψευδοπολιτισμὸν καὶ τὴν ξενομανίαν, ἤλεγχον δὲ καὶ ἐκαυτηρίαζον τοὺς χάσκοντας διὰ τὰ ξένα καὶ ὀθνεία καὶ εἰσάγοντας ξένα καὶ καινὰ δαιμόνια, τοὺς νεωτεριστᾶς καὶ καινοτόμους, οἵτινες ἀπεμπόλησαν τὰ ἀρχαία καὶ χριστιανικὰ ἤθη καὶ ἔθιμα, τινὲς δὲ καὶ αὐτὸν τὸν θησαυρὸν τῆς ὀρθοδόξου ἠμῶν πίστεως καὶ ἐνεδύσαντο ὡς ἱμάτιον τὸν νεωτερισμὸν καὶ τὰ σαθρὰ καὶ ἄσεμνα ἤθη τῶν Εὐρωπαίων καὶ λοιπῶν ξένων καὶ κινδυνεύει ἡ Ἑλλὰς νὰ ἐξευρωπαϊσθῆ καὶ ἀμερικανοποιηθῆ. Μετέβησαν τινὲς Ἑλληνίδες εἰς Εὐρώπην, εἶδον γυναίκας ἀσέμνως ἐνδεδυμένας, βαμμένας τὰ πρόσωπα, τὰ χείλη, τοὺς ὄνυχας, εἶδον γυναίκας νὰ καπνίζουν, νὰ χαρτοπαίζουν, ν' ἀποφεύγουν τὴν τεκνογονίαν, νὰ κάμνουν ἐκτρώσεις, νὰ παίρνουν διαζύγια, νὰ χωρίζωνται τοὺς ἄνδρας τῶν, νὰ κουρεύωνται, νὰ φοροῦν πανταλόνια, καὶ εὐθὺς τὰς ἐμιμήθησαν καὶ ὠμοιώθησαν αὐταῖς. Καὶ ὄχι μόνον τὰς ἐμιμήθησαν, ἀλλὰ καὶ ἐρχόμεναι εἰς τὴν Ἑλλάδα ἐφρόντισαν νὰ μεταδώσουν τὰ τοιαῦτα καὶ εἰς ἄλλας γυναίκας, αἳ ὁποῖαι μετὰ χαρᾶς ἐδέχθησαν τὰ ἄσεμνα, τὰ σεσηπότα, τὰ σαθρὰ καὶ ὀθνεία.

Πρέπει νὰ ὁμολογήσωμεν τὴν ἀλήθειαν, ὅτι εἰς διαφόρους χώρας τῆς Εὐρώπης, εἰς τὴν Γαλλίαν, Ἰταλίαν καὶ Ἀγγλίαν, Ἐλβετίαν κ.α., ὑπάρχουν καὶ γυναῖκες σεμναί, τίμιαι, ἠθικαί, θεοφοβούμεναι, σεμνῶς ἐνδεδυμέναι καὶ γενικῶς δὲ παρὰ τοῖς καθολικοῖς ἀπαγορεύεται ἡ ἐν τοῖς ἱεροῖς ναοῖς εἴσοδος γυναικὼν ἀσέμνως ἐνδεδυμένων. Ἀλλ' αἳ ἀνωτέρω Ἑλληνίδες ἐμιμήθησαν τὰς ἐπὶ τῶν σκηνῶν τῶν θεάτρων καὶ κινηματογράφων.

Πρὸ 60 ἐτῶν εἰς τὴν Ἑλλάδα δὲν ὑπῆρχε γυνὴ ἀσέμνως ἐνδεδυμένη, οὔτε πλουσία οὔτε πτωχή, οὔτε μεγάλη οὔτε μικρή· ἐντρέπετο νὰ ἴδη τὶς γυμνὸν ὄχι τὸ χέρι, ἢ πόδι, ἢ τράχηλον ἀλλὰ καὶ αὐτὸ τὸ πρόσωπον τῶν. Διὰ τοῦτο αἳ μὲν τῶν πόλεων, ἰδίως αἳ τῶν πλουσίων κυρίαι, ὅταν ἐξήρχοντο εἰς περίπατον, ἢ μετέβαινον εἰς ἐπισκέψεις, εἶχον καλύπτρας εἰς τὸ πρόσωπον, αἳ δὲ τῶν ἐπαρχιῶν, ἰδίως τῶν χωρίων, εἶχον μανδήλας, μὲ τὰς ὁποίας ἐκάλυπτον ὄχι μόνον τὰς κεφαλάς, ἀλλὰ καὶ τὰ πρόσωπα καὶ μόνον γυμνὸν μέρος ἔμενον οἱ ὀφθαλμοὶ διὰ νὰ βλέπωσι καὶ ἡ ρὶς διὰ νὰ ἀναπνέωσιν· πολλάκις ἐκάλυπτον καὶ τὴν ρίνα καὶ ὅταν συνήντων ἢ ὠμίλουν μὲ ἄνδρας ἔνευον πρὸς τὰ κάτω· σπάνιαι ἐβάφοντο· ἐβάφοντο ἰδίως αἳ τῶν θεάτρων καὶ τῶν οἴκων ἀνοχῆς.

Εἰς τὰς περισσοτέρας ἐκκλησίας εἶχον τὰ λεγόμενα δικτυωτά, διὰ νὰ μὴ βλέπουν οἱ ἄνδρες τὰς γυναίκας, δὶ' αὐτὸ αἳ πορνεῖαι, αἳ μοιχεῖαι, αἳ ἐκτρώσεις, τὰ διαζύγια ἐσπάνιζον, ἡ δὲ ἀποφυγὴ τῆς τεκνογονίας ἤτις ἐγενικεύθη ἀκόμη καὶ εἰς τὰ μικρότερα χωρία τῆς Ἑλλάδος καὶ εἰς τὰ ἀγροικίας, ἦτο ἄγνωστος καθὼς ἦτο ἄγνωστον καὶ τὸ σιγάρο καὶ ἡ χαρτοπαιξία εἰς τὰς γυναίκας. Ὁμοίως πολλοὶ ἄνδρες μεταβαίνοντες εἰς Εὐρώπην καὶ μαθόντες ὅτι ἐκεῖ ὑπάρχουν μασόνοι ἔχοντες μασονικᾶς στοᾶς, ἐμιμήθησαν τούτους καὶ ἐπιστρέψαντες εἰς τὴν Ἑλλάδα, μετελαμπάδευσαν καὶ μετεφύτευσαν τὸν μασονισμόν, ἰδρύσαντες στοᾶς, ἀγωνιζόμενοι ὅπως προσελκύσουν καὶ προπαγανδίσουν, ὅσους δυνηθοῦν εἰς τὴν μασονίαν· ἄλλοι ἐγένοντο χιλιασταί, κομμουνισταί, πνευματισταί, αἱρετικοί, κακόδοξοι καὶ ἀφοῦ ἐγένοντο υἱοὶ τοῦ σκότους οἱ πρώην υἱοὶ τοῦ φωτός, προσπαθοῦν μὲ φανατισμὸν νὰ σκοτίσουν καὶ ἄλλους καὶ εἰ δυνατὸν νὰ κάμουν πάντας ὁμοίους τῶν.

Ἀλλὰ τὸ πλέον λυπηρὸν καὶ ἄξιον θρήνων εἶναι ὅτι καὶ κληρικοὶ μεταβαίνοντες εἰς Εὐρώπην καὶ Ἀμερικὴν ἐκτὸς σπανίων ἐξαιρέσεων ἐπαθον τὰ ὅμοια· βλέποντες τοῦ ἑτεροδόξους κουρευμένους, ξυρισμένους χωρὶς ράσα, ὡς λαϊκοὺς ἐνδεδυμένους, τοὺς ἐμιμήθησαν δικαιολογούμενοι καὶ προφασιζόμενοι προφάσεις ἐν ἁμαρτίαις, ὅτι δῆθεν οἱ Εὐρωπαῖοι κληρικοὶ εἶναι καλλίτεροι ἀπὸ ἠμᾶς, εἶναι πολιτισμένοι, ἐνῶ ἠμεῖς εἴμεθα ἀπολίτιστοι, ἀσυγχρόνιστοι, μὲ τὰ ράσα δὲ καὶ μὲ τὰ γένεια εἴμεθα ἄγριοι, καὶ ὅτι τὰ ράσα δὲν κάνουν τὸν παπὰ καὶ ὅτι οἱ ξένοι ὅταν φορῶμεν ράσα μᾶς χλευάζουν. Ταλαίπωροι! Πόσον πλανάσθε!! Ὥστε οἱ Ἅγιοι Προφῆται, οἱ Ἅγιοι Ἀπόστολοι, οἱ Ἅγιοι Πατέρες, ὁ Ἁγιώτερος πάντων τῶν ἀνθρώπων Τίμιος Πρόδρομος, αὐτὸς ὁ ἴδιος ὁ Κύριος ἠμῶν Ἰησοῦς Χριστὸς ὁ μονογενὴς Υἱὸς καὶ Λόγος τοῦ Θεοῦ Πατρός, ὁ διὰ τὴν ἡμετέραν σωτηρίαν γενόμενος ἄνθρωπος ποὺ εἶχαν γένεια καὶ μύστακα, ἤσαν ἄγριοι ἀπολίτιστοι!

Ἐντροπή σας! Λείπεται νὰ μᾶς εἴπητε ὅτι καὶ ὁ Θεὸς ὁ Οὐράνιος Πατὴρ θὰ εἶναι ἀπολίτιστος καὶ ἀσυγχρόνιστος διότι παραγγέλλει εἰς τὸ Λευϊτικὸν (κέφ. ΙΘ', 27) κοινῶς εἰς πάντας, ἰδιαιτέρως δὲ εἰς τοὺς ἱερεῖς νὰ μὴ ξυρίζωσι τὸ γένειον «Οὐ φθαρεῖτε τὴν ὄψιν τοῦ πώγωνος ὑμῶν.» Συμφωνῶ καὶ ἐγὼ ὅτι τὰ ράσα δὲν κάμνουν τὸν παπά, τὸν κάμνουν τὰ καλὰ ἔργα, ἀλλὰ καὶ παπὰς χωρὶς ράσα δὲν μπορεῖ νὰ εἶναι παπάς. Παπὰς δὲ κουρεμένος, ξυρισμένος τελείως, παπὰς μὲ γυναικείαν ὄψιν, γυναικοπρόσωπος, δὲν εἰμπορεῖ νὰ εἶναι παπάς.

Παπὰς φοιτῶν εἰς θέατρα, παίζων, διασκεδάζων, χορεύων, πηδῶν καὶ κατόπιν τελῶν τὰ φρικτὰ μυστήρια, δὲν εἶναι παπάς, εἶναι θεομπαίκτης, εἶναι καραγκιόζης! Παπὰς ὅστις φοβούμενος μήπως τὸν χλευάσουν οἱ ἀλλόθρησκοι βγάζει τὰ ράσα του, ἐὰν τοῦ χλευάσουν καὶ τὴν πίστιν τοῦ ἑπόμενον νὰ τὴν ἀρνηθῆ! Διότι «ὁ εὐχερῶς ὑπὸ τῶν μικρῶν ἡττώμενος, εὐχερῶς καὶ ὑπὸ τῶν μεγάλων ἠττηθήσεται» λέγει ὁ σοφὸς Μάρκος ὁ Ἀσκητής.

Ἀλλὰ τί εἴπω καὶ λαλήσω; Μακάριοι οἱ λέγοντες εἰς ὦτα ἀκουόντων. Φοβοῦμαι μήπως ὁμιλῶ καὶ γράφω εἰς ὦτα ἐχόντων ὦτα ἀλλὰ μὴ ἀκουόντων, ἐχόντων ὀφθαλμοὺς ἀλλὰ μὴ βλεπόντων. Φοβοῦμαι μήπως ἔφθασαν αἳ ἡμέραι αἳ πονηραὶ ἐκεῖναι, διὰ τὰς ὁποίας εἶπεν ὁ Μέγας Ἀντώνιος μίαν προφητείαν εἰς τοὺς ἑαυτοῦ μαθητᾶς καὶ εἰς ἀκροατᾶς τοῦ οἵτινες πολλαχόθεν προσέτρεχον πρὸς αὐτὸν διὰ νὰ τὸν ἴδωσι καὶ ἀκούσωσι τὴν γλυκυτάτην διδασκαλίαν τοῦ ὀνομάζοντες αὐτὸν ἄνθρωπον Θεοῦ. «Ἀκούσατε, ὢ τέκνα μου, τοῖς εἶπεν, ἔρχεται καιρὸς καθ' ὂν οἱ ἄνθρωποι θὰ μανῶσι (θὰ τρελλαθῶσι), ἐπὰν δὲ ἴδωσι τινὰ μὴ μαινόμενον ἐπαναστατήσοναι κατ' αὐτοῦ λέγοντες· ἠμεῖς μαινόμεθα, ἴνα τί σὺ οὐ μαίνει»; Ἡ προφητεία αὔτη τοῦ ἁγίου Ἀντωνίου ἤρχισεν εἷς τίνας ἄνδρας καὶ γυναίκας νὰ ἐκπληροῦται ἐξ ὅσων ἀνωτέρω εἴπομεν, ἀλλὰ καὶ ἐκ τῶν λεγομένων καλλιστείων δήλ. τῶν ἐπιδείξεων γυμνῶν γυναικείων σωμάτων.

Ἀπὸ ἀρχαιοτάτων χρόνων καὶ ἐπὶ Χριστοῦ ὡς ἀναφέρουν οἱ ἱεροὶ εὐαγγελισταί, ἀλλὰ καὶ σήμερον μόνον οἱ τρελλοὶ καὶ οἱ δαιμονισμένοι ξεσχίζουν τὰ ἱμάτια τῶν καὶ ἐλαυνόμενοι ὑπὸ τῆς μανίας καὶ τῶν δαιμόνων περιφέρονται γυμνοὶ εἰς τὰς ὁδοὺς καὶ ἐρήμους καὶ τοὺς ὁποίους οἱ συγγενεῖς τῶν καὶ οἱ λοιποὶ φρόνιμοι ἄνθρωποι τοὺς δένουν μὲ σίδηρα καὶ ἁλύσεις καὶ ἐφ' ὅσον διαρκεῖ ἡ τρέλλα, τοὺς κλείουν εἰς φρενοκομεῖα. Ὅμοιον τί μὲ τὰ ἀνωτέρω πάσχουσι καὶ αἳ γυναῖκες ἐκεῖναι αἳ ὁποῖαι σπεύδουν ἐπιδεῖξαι γυμνᾶς τὰς σάρκας τῶν. Ταύτας ὀφείλουν οἱ γονεῖς, οἱ ἀδελφοί, οἱ συγγενεῖς, οἱ φίλοι νὰ τὰς περιορίζωσι καὶ ἐὰν ἐπιμένουν τότε νὰ μεταχειρισθῶσιν ἁλύσεις καὶ σίδηρα καὶ ξύλο, διότι ὅταν τὰς ἀφίνουν ἐλευθέρας εἶναι φανερόν, ὅτι καὶ αὐτοὶ πάσχουν τὴν ἰδίαν ἀσθένειαν, καθὼς καὶ ἐκεῖνοι ποὺ τρέχουσι νὰ τὰς ἴδωσι καὶ θαυμάσωσι, νὰ τὰς τιμήσωσι καὶ νὰ τὰς δοξάσωσι καὶ νὰ ταῖς ἀποδώσωσι λατρείαν οἴαν ἀπέδιδον, οἱ ἄγνωστοι καὶ ἀσελγεῖς ἀρχαῖοι τὴ ψευδοθεὰ Ἀφροδίτη.

Ἄξιος ἐπαίνου εἶναι ὁ Σὸς Μητροπολίτης Ἐδέσσης ὅστις δῖ' ἐπιτιμίου ἀφορισμοῦ ἠμπόδισε τὴν ἐπίδειξιν καλλιστείων εἰς τὴν ἐπαρχίαν του καὶ ἔπρεπε πάντες οἱ μητροπολίται νὰ τὸν μιμηθῶσι. Ποῦ εἶσθε Παπαδιαμάντη καὶ Μωραϊτίδη, ποῦ εἶσθε τῶν παρελθόντων αἰώνων διδάσκαλοι καὶ κήρυκες τῆς εὐσεβείας καὶ τῆς Ἐκκλησίας Ἅγιοι Ἀρχιερεῖς καὶ κληρικοὶ Κοσμᾶ Αἰτωλέ, Μακάριε Νοταρά, Νικηφόρε Θεοτόκη, Εὐγένιε Βούλγαρη, Ἀθανάσιε Πάριε, Νικόδημε Ἁγιορείτα, Χριστόφορε Παπουλάκε;

Ποῦ εἶσθε Ἅγιοι Ἀρχιερεῖς καὶ ἱερεῖς τῆς ὑποδούλου Ἑλλάδος, οἵτινες ἐπὶ πέντε αἰώνας ὑπὸ κάτω του σκληροτάτου ζυγοῦ τῆς δουλείας ἐφυλάξατε ἀκριβῆ, ἀνόθευτον καὶ ἀσάλευτον τὴν ὀρθόδοξον πίστιν ἠμῶν, τὰς ἱερᾶς παραδόσεις καὶ ὅλα τὰ σεμνὰ καὶ χριστιανικὰ ἤθη καὶ ἔθιμα, διὰ νὰ ἴδητε τὴν κατάντια τῆς σημερινῆς γενεᾶς καὶ νὰ κλαύσητε καὶ θρηνήσετε τὴν σημερινὴν ἐλεεινὴν καὶ οἰκτρᾶν μᾶς κατάστασιν!

Ποῦ εἶσαι Ἠλία Μηνιάτη, διαπρύσιε κῆρυξ τῆς Ἐκκλησίας νὰ κηρύξεις στεντορείως. Ὢ ἤθη! Ὢ καιροί! Υἱοὶ τῶν Ἑλλήνων χριστιανῶν ἕως πότε βαρυκάρδιοι; Ἴνα τί ἀγαπᾶτε ματαιότητα καὶ ζητεῖτε ψεῦδος; Ὢ Ἕλληνες καὶ Ἑλληνίδες ὅσοι ἐπλανήθητε ἀπὸ τὸν ἄρχοντα τοῦ σκότους, ὅσοι ἐσκοτίσθητε, ἀποδιώξατε τὸ σκότος, προσέλθετε εἰς τὸν ἄρχοντα τοῦ Φωτὸς τὸν Κύριον ἠμῶν Ἰησοῦν Χριστόν, ὅστις εἶναι τὸ φῶς τὸ ἀληθινὸν τὸ φωτίζον καὶ ἁγιάζον πάντα ἄνθρωπον ἐρχόμενον εἰς τὸν κόσμον, προσέλθετε πρὸς αὐτὸν καὶ φωτίσθητε καὶ τὰ πρόσωπά σας δὲν θέλουν καταισχυνθῆ, προσέλθετε ἐν μετανοία εἰλικρινεῖ, προσέλθετε χωρὶς ἀναβολήν, ὅτι τὸ τέλος ἤγγικεν, ὁ θάνατος ἐστιν ἄδηλος καὶ ἐν τῷ ἅδη οὐκ ἔστι μετάνοια.

Ὁ Κύριος ἠμῶν Ἰησοῦς Χριστὸς μεταξὺ ἄλλων σημείων, ὅσα θὰ ἀκολουθήσουν ὀλίγον πρὸ τῆς συντελείας τοῦ κόσμου καὶ περὶ ὧν ἀναφέρουσιν οἱ Ἱεροὶ Εὐαγγελισταί, τοὺς εἶπε ἀκόμη καὶ ἐν ἄλλο ἀπὸ ἐκεῖνα τὰ ὁποῖα δὲν εἶναι γραμμένα ἀλλὰ διεσώθη ἐκ παραδόσεως καὶ τὸ ὁποῖον ἀνέγνωσα εἰς ἀρχαῖον βιβλίον. Ὅταν ἴδητε τὰ ἀνωτέρω σημεῖα καὶ ὅταν γίνωσιν αἳ γυναῖκες ἄνδρες καὶ οἱ ἄνδρες γυναῖκες, τότε νὰ γνωρίσητε ὅτι πλησιάζει τὸ τέλος.

Τὸ βλέπομεν καὶ αὐτὸ σήμερον. Πόσαι γυναῖκες δὲν περιπατοῦν μὲ πανταλόνια καὶ μὲ σιγάρα στὰ χέρια καὶ στὰ στόματα, οἱ δὲ ἄνδρες τῶν καὶ οἱ πατέρες τῶν καὶ αἳ μητέρες τῶν τὰς καμαρώνουν!

Ὁ δὲ φωστὴρ τῆς Ἐκκλησίας μᾶς Θεῖος Χρυσόστομος ἐρωτηθεῖς πότε ἔρχεται τὸ τέλος, ἀπήντησεν, ὅταν ἐκλείψη ἡ αἰδὼς ἀπὸ τὰς γυναίκας. Ἡ αἰδὼς οὐ μόνον ἐξέλιπεν ἀπὸ τὰς πλείστας τῶν γυναικών, ἀλλὰ καὶ εὑρίσκεται ἐν διωγμῶ ὡς ἔγραψεν ὀρθοτατα καὶ ἀληθέστατα ὁ φιλευσεβέστατος καὶ ζηλωτὴς τῶν πατρίων ἀγαπητὸς κ. Μ. Τριανταφύλλου εἰς φυλλάδιόν του δημοσιευθὲν ἐν Θεσσαλονίκη τὸ 1950 «Ἡ αἰδῶ ἐν διωγμῶ».

Τὸ νὰ ἐξετάζωμεν διὰ νὰ μάθωμεν ἀκριβῶς περὶ τῆς ἡμέρας τῆς συντελείας τοῦ κόσμου καὶ τῆς Δευτέρας Παρουσίας δὲν μᾶς ὠφελεῖ τόσον, ὅσον μᾶς ὠφελεῖ νὰ πιστεύσωμεν ὅτι τὸ τέλος εἶναι ἐγγύς, ὅτι θὰ ἀποθάνωμεν, ὅτι μετὰ θάνατον ὑπάρχει ζωὴ αἰώνιος, ὅτι θὰ δώσωμεν λόγον τῶν πράξεών μας καὶ ἕκαστος ἐκ τῶν ἰδίων ἔργων ἢ δοξασθήσεται ἢ αἰσχυνθήσεται καὶ ὅτι ἡ Παρουσία τοῦ Κυρίου θὰ ἔλθη αἰφνιδίως καὶ ὡς ἀστραπή, καὶ ὅτι πρέπει νὰ εἴμεθα πάντοτε ἕτοιμοι ὡς παραγγέλλει ἠμὶν ὁ Κύριος «Προσέχετε ἐαυτοῖς μήποτε βαρυνθῶσιν ὑμῶν αἳ καρδίαι ἐν κραιπάλη καὶ μέθη καὶ μερίμναις βιωτικαῖς καὶ αἰφνίδιος ἐφ' ὑμᾶς ἐπιστὴ ἡ ἡμέρα ἐκείνη· ὡς παγὶς γὰρ ἐπελεύσεται ἐπὶ πάντας τοὺς καθημένους ἐπὶ πρόσωπον πάσης της γής· ἀγρυπνεῖτε οὒν ἐν παντὶ καιρῶ δεόμενοι, ἴνα καταξιωθῆτε ἐκφυγεῖν πάντα τὰ μέλλοντα γίνεσθαι καὶ σταθῆναι ἔμπροσθέν του υἱοῦ τοῦ ἀνθρώπου (Λούκ. ΚΒ' 34,35).

Ἐπανέλθομεν ἐπὶ τὸ προκείμενον. Ὁ Παπαδιαμάντης καὶ ὁ Μωραϊτίδης ζήσαντες εὐσεβῶς, ὁσίως καὶ δικαίως καὶ φυλάξαντες τὰς ἐντολᾶς τοῦ Κυρίου, μετέβησαν πρὸς τὰς αἰωνίους μονάς, διὰ νὰ αἰνῶσι καὶ δοξολογῶσιν ἀκαταπαύστως μετὰ τῶν Ἀγγελικῶν Ταγμάτων καὶ τῶν Ἁγίων Πάντων τὸν Ποιητὴν καὶ Δεσπότην καὶ Βασιλέα τοῦ παντός. Καὶ ὁ μὲν Παπαδιαμάντης ἐκοιμήθη ἐν Σκιάθω κατὰ τὸ ἔτος 1910. Ὁ δὲ Μωραϊτίδης, γενόμενος μοναχὸς καὶ μετονομασθεῖς Ἀνδρόνικος, ἐκοιμήθη ὠσαύτως εἰς Σκιάθον κατὰ τὸ 1929. Καὶ οἱ δύο εἶχον πόθον νὰ ἤρχοντο νὰ ἐμόναζον ἐνταύθα εἰς τὴν Ἱερὰν Μονὴν τῆς Λογγοβάρδας. Ὁ μὲν Παπαδιαμάντης μόλις ἤκουσεν ὅτι ἦλθον εἰς τὴν Μονὴν καὶ ἔγινα μοναχὸς καὶ ἐχειροτονήθην διάκονος, μοὶ παρήγγειλεν νὰ τὸν περιμένω ἐπιστρέφοντα ἐκ Σκιάθου ἔνθα μετέβαινε, ἀλλ' ἀπελθῶν δὲν ἐπέστρεψε, ἀπῆλθε πρὸς Κύριον. Ὁ δὲ Μωραϊτίδης ἐπειδὴ εἶχεν ἔλθη μικρὸς εἰς τὴν Μονὴν διὰ νὰ μονάση, μαθητὴς ὧν τοῦ Γυμνασίου ἐν Σύρω, πλησίον του θείου τοῦ Ἱερομονάχου Διονυσίου διδασκάλου Πνευματικοῦ καὶ Ἱεροκήρυκος, καὶ μὴ δεχθεῖς παρά του τότε Ἡγουμένου Ἰεροθέου Βουτσινιώτου ἐπειδὴ ἦτο μικρὸς τὴ ἡλικία, ἐπέστρεψεν εἰς Σύρον καὶ τελειώσας τὸ Γυμνάσιον εἰσήχθη εἰς τὸ Πανεπιστήμιον καὶ ἐσπούδασε τὴν φιλολογίαν καὶ γενόμενος Καθηγητὴς ἐδίδαξεν ὀλίγα ἔτη, νυμφευθεῖς γυναίκα τιμίαν καὶ σεμνὴν ἤτις εἰς τὸ τέλος τοῦ βίου τῆς ἐγένετο μοναχὴ Ἀθανασία ὀνομασθεῖσα.

Ἔζησε μετ' αὐτῆς ἐν παρθενία, ἀφοσιωμένος εἰς τὸν Θεὸν καὶ εἰς τὴν συγγραφὴν βιβλίων καὶ μετάφρασιν τῶν συγγραμμάτων τῶν Ἁγίων Πατέρων Γρηγορίου καὶ Μ. Βασιλείου. Εἶχε σκοπὸν ἐὰν ἔζη νὰ μετέφραζε, ὡς μοὶ ἔγραφε, εἰς τὴν καθομιλουμένην ἀμφοτέρων τῶν διδασκάλων τὰ ἅπαντα· μοὶ ἔστειλε δὲ μερικὰ ἀποσπάσματα μεταφρασμένα· ἐπειδὴ ἀπὸ τὸ ἔτος 1909-1929 εἴχομεν τακτικὴν ἀλληλογραφίαν καὶ εἶχον πολλᾶς ἐπιστολᾶς του καὶ ἀποσπάσματα μεταφράσεων τοῦ Ἄγ. Γρηγορίου καὶ Μ. Βασιλείου. Τὰ ὁποία ἐλθόντες οἱ Ἰταλοὶ κατὰ τὸν καιρὸν τῆς κατοχῆς καὶ ποιήσαντες ἔρευναν εἰς τὸ κελλίον μου καὶ γραφεῖον, ἀφήρεσαν αὐτὰ ὅλα μετ' ἄλλων ἐπιστολῶν. Ὁ πόθος τοῦ ἦτο νὰ ἐγίνετο μοναχὸς εἰς τὴν Λογγοβάρδαν εἰς τὴν ὁποίαν ἦλθε παῖς ὧν μὲ σκοπὸν νὰ μονάση. Ἀλλὰ μεταβὰς εἰς τὴν πατρίδα τοῦ ἐκάρη ἐκεῖ μοναχὸς ὑπὸ τού Σου Ἄγ. Χαλκίδος κυροῦ Γρηγορίου καὶ ἐκεῖ παρέδωκε τὸ μὲν πνεῦμα εἰς χείρας τοῦ Θεοῦ, τὸ δὲ σῶμα εἰς τὴν γενέτειραν αὐτοῦ. Ἔπρεπε ἡ γεννήσασα καὶ θρέψασα αὐτοὺς ἰδιαιτέρα πατρὶς νὰ δεχθῆ ἐν τοῖς κόλποις αὐτῆς τὰ λείψανα αὐτῶν. Ὁ Μωραϊτίδης ἐκτός της φιλολογίας, φιλοτεχνίας καὶ θεολογίας εἰς ἂς ἠσχολεῖτο, ἦτο καὶ ἄριστος ὑμνογράφος καὶ ἀσματογράφος καὶ πολλοὺς Ἁγίους καὶ Ἁγίας ἐστόλισε δὶ' ἀσμάτων καὶ ἐγκωμίων.

Δίκαιον καὶ πρέπον νὰ καυχᾶται οὐ μόνον ἡ Σκιάθος, ἀλλὰ καὶ σύμπασα ἡ Ἑλλὰς διὰ τὴν ξυνωρίδα τῶν δύο τούτων νεωτέρων διδασκάλων καὶ λογογράφων, ὅτι εἰς τὰς πονηρᾶς ταύτας ἡμέρας, εἰς τὴν γενεὰν τὴν πονηρᾶν μοιχαλίδα καὶ ἁμαρτωλὸν τοιοῦτοι ἀνεφάνησαν βλαστοί, τοὺς ὁποίους ὀφείλουν νὰ μιμηθῶσι ὅλοι οἱ νεώτεροι ἠθικολόγοι, λογογράφοι καὶ λογοτέχναι· νὰ μὴ γράφωσι καὶ λέγωσι μόνον ἀλλὰ καὶ νὰ ποιῶσιν. Ἐπειδὴ ὁ ποιήσας πρῶτον καὶ δεύτερον διδάξας, μέγας κληθήσεται ἐν τὴ Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν.

Ἀρχιμ. Φιλόθεος Ζερβάκος, Πάρος 

ΚΙΒΩΤΟΣ 

ΜΗΝΙΑΙΟΝ ΦΥΛΛΑΔΙΟΝ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΔΙΔΑΧΗΣ

Ι.Μ.ΠΑΝΤΟΚΡΑΤΟΡΟΣ

 

 

ρωμαίικο οδοιπορικό